راه‌رفتن روی لبه تیغ با زخم پای دیابتی

مدت زمان مطالعه: 12 دقیقه

قدم‌زدن ساده‌ای را تصور کنید که ناگهان به یک ماجراجویی بزرگ تبدیل می‌شود؛ ماجراجویی‌ای که حتی می‌تواند به قیمت از دست‌دادن پا تمام بشود! افراد دیابتی، هر روز با این استرس راه می‌روند؛ زخم پای دیابتی، خطری که همیشه در کمین آن‌هاست! اگر شما هم با دیابت درگیر هستید و نمی‌خواهید با زخم‌شدن پای‌تان خودتان را به دردسرهای جدیدی بیندازید؛ در این مقاله همراه ما باشید تا با هم بیشتر در مورد علل به وجود آمدن این زخم صحبت کرده و راه‌های پیشگیری و درمان آن را پیش پای شما بگذاریم.

زخم پای دیابتی چیست؟

زخم پای دیابتی، یک عارضه شایع در بین افراد دیابتی‌ست که به دلایل مختلفی مثل گردش‌خون ضعیف، هایپرگلیسمی و… اتفاق می‌افتد. این زخم‌ها که معمولا در پایین پا، زیر انگشتان و در کناره‌های پا ایجاد می‌شوند، با سرعت پایینی بهبود پیدا می‌کنند و می‌توانند حسابی فرد دیابتی را به دردسر بیندازند. برای آشنایی بیشتر با علل و علائم این عارضه تا انتهای این مقاله همراه ما بمانید!

چرا به زخم پای دیابتی مبتلا می‌شویم؟

دیابت پا معمولا به چند دلیل اتفاق میفتد که بعضی از این دلایل با هم مرتبط هستند. در ادامه دلایل اصلی ابتلا به زخم پای دیابتی را با شما در میان خواهیم گذاشت.

1- PAD یا بیماری شریانی محیطی

بسیاری از بیماران دیابتی مسن با بیماری شریانی محیطی هم درگیر هستند. در این بیماری عروق خونی باریک می‌شوند و روی گردش‌خون تاثیر منفی می‌گذارند. وقتی خون به‌خوبی در پای شما جریان نداشته باشد زخم‌های دیابتی کم‌کم پیدا شده و متاسفانه ماندگار می‌شوند.

2- هایپرگلیسمی

هایپرگلیسمی یا همان قندخون بالا، روند بهبودی زخم‌های بدن را کند کرده و روی مکانیسم‌های طبیعی بدن تاثیر منفی می‌گذارد. یکی از دلایلی که زخم‌های افراد دیابتی به‌سرعت خوب نمی‌شود و مشکلات دیگری را به وجود می‌آورد، مربوط به هایپرگلیسمی‌ست.

3- نوروپاتی دیابتی

یکی از مشکلاتی که بعضی از افراد دیابتی با آن درگیر هستند، نوروپاتی‌ست؛ در این عارضه اعصاب فرد آسیب دیده و به همین علت نمی‌تواند پاهای خود را به‌خوبی احساس کند. وقتی فرد احساسی در پا نداشته باشد متوجه بریدگی و یا تاول‌های پا نمی‌شود؛ عدم‌آگاهی از زخم‌ها و انجام مراقبت‌های به‌موقع می‌تواند زخم پای افراد دیابتی را به وجود بیاورد.

4- سابقه زخم یا قطع عضو

اگر فرد بیمار قبلا با دیابت پا درگیر بوده است یا به‌خاطر زخم دیابت مجبور به قطع عضو شده است، بیشتر از دیگران در معرض ابتلای مجدد به زخم پا است. بنابراین فرد باید به‌خوبی مراقب سلامت پاهای خود باشد.

5- دیابت نوع 2

افرادی که با دیابت نوع 2 درگیر هستند، معمولا نسبت به عفونت‌ها حساسیت بیشتری از خودشان نشان می‌دهند. ترکیب قندخون بالا و سیستم‌ایمنی ضعیف، کنترل عفونت‌های ناشی از زخم را دشوار کرده و به‌همین‌دلیل زخم‌پای دیابتی به وجود می‌آید.

6- بدشکلی پا

اگر پای فرد دیابتی ساختار استانداردی نداشته باشد، روی پا فشار می‌آید. این فشار می‌تواند باعث شکستگی پا شده یا پا را زخم کند.

7- اضافه‌وزن

اضافه‌وزن می‌تواند فشار روی پا را چندبرابر کند. این فشار در کنار عوارض مرتبط با چاقی و دیابت می‌تواند یکی از دلایل ایجاد زخم در پای افراد دیابتی باشد.

8- مراقبت نادرست از پا

افراد دیابتی باید بسیار بیشتر از دیگران مراقب بهداشت و سلامت پای خود باشند؛ اگر فرد دیابتی بهداشت پا را به‌خوبی رعایت نکند، با بی‌احتیاطی ناخن‌های پا را بگیرد یا از کفش‌های غیراستاندارد استفاده کند، باید کم‌کم منتظر بروز زخم پای خود باشد!

9- سیگارکشیدن

سیگارکشیدن باعث بروز اختلال در گردش‌خون بدن می‌شود؛ بنابراین یکی از دلایل به‌وجودآمدن زخم پا می‌تواند مربوط به سیگارکشیدن افراد دیابتی باشد.

10- سن و جنسیت

آخرین عاملی که قصد صحبت درمورد آن را داریم، مربوط به سن افراد دیابتی‌ست. با بالارفتن سن قابلیت ارتجاعی پوست بسیار کم می‌شود؛ همچنین بدن توانایی کمتری در ترمیم بافت‌ها دارد. این دو عامل دست به دست هم می‌دهند و باعث به‌وجودآمدن یا گسترش زخم در پای افراد مسن دیابتی می‌شوند؛ همچنین جالب است بدانید آقایان نسبت به خانم‌ها بیشتر به این نوع زخم دچار می‌شوند.

از کجا بفهمیم به زخم پای دیابتی مبتلا شده‌ایم؟

زخم پای افراد دیابتی معمولا با نشانه‌های مختلفی خودش را بروز می‌دهد؛ برای آشنایی بیشتر با علائم پای دیابتی، در ادامه این مقاله همراه ما باشید.

1. اولین نشانه‌ای که احتمالا با آن برخورد خواهید کرد، دیدن ترشحات نامعقول در قسمت زخم است. ممکن است گاهی‌اوقات با جوراب لکه‌دار خود مواجه شده باشید.
2. دومین نشانه‌ی زخم پای دیابتی، تورم، قرمزی و بوی نامطبوع زخم است.
3. مورد دیگری که به شما نشان می‌دهد که زخم پای شما از نوع دیابتی‌ست، دیدن بافت سیاه یا قانقاریا در اطراف زخم است. وقتی جریان خون در پا مشکل داشته باشد، رفته‌رفته سروکله این بافت سیاه هم پیدا می‌شود. قانقاریا که به‌خاطر عفونت در پای شما ایجاد می‌شود، می‌تواند همراه با درد، بی‌حسی و ترشحات بدبویی هم باشد.

Signs of foot ulcers are not always obvious. Sometimes, you won’t even show symptoms of ulcers until the ulcer has become infected.

Talk with your doctor if you begin to see any skin discoloration, especially tissue that has turned black, or feel any pain around an area that appears callused or irritated.

علائم زخم پا همیشه واضح نیست. گاهی‌اوقات، حتی تا زمانی که زخم عفونی نشده باشد، علائم زخم را نشان نمی‌دهید.

اگر شروع به مشاهده هرگونه تغییر رنگ پوست، به خصوص بافتی که سیاه شده، یا در اطراف ناحیه‌ای که به نظر می‌رسد پینه یا تحریک شده است، احساس درد می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید.

منبع: healthline

با انواع زخم پای دیابتی بیشتر آشنا شوید!

پزشکان با استفاده از سیستم طبقه‌بندی واگنر، زخم پای دیابتی را به 6 درجه زیر تقسیم می‌کنند.

درجه	وضعیت
درجه 0	زخم باز نیست و حتی ممکن است از بین رفته باشد.
درجه 1	زخم هنوز به لایه‌های زیرین پوست نفوذ نکرده و کاملا سطحی‌ست.
درجه 2	زخم به لایه‌های زیرین پوست نفوذ کرده و مفصل، تاندون و استخوان پا را تحت‌تاثیر خودش قرار داده است.
درجه 3	در این نوع زخم، بافت‌های زیرین کاملا درگیر شده‌اند و آبسه، تاندونیت و استئومیلیت را به ‌وجود آورده‌اند.
درجه 4	در زخم درجه 4، پاشنه یا انگشتان پا با قانقاریا درگیر شده‌اند.
درجه 5	در این مرحله کل بافت پا مشغول مبارزه با قانقاریاست.

معرفی 8 راهکار طلایی برای جلوگیری از بروز زخم پای دیابتی

اگر با دیابت درگیر هستید می‌توانید با انجام‌دادن کارهای زیر تا حد زیادی از جلوی زخم‌شدن پای خود را بگیرید.

1- بهداشت را فراموش نکنید!

رعایت بهداشت نقش مهمی در جلوگیری از زخم‌شدن پا دارد. سعی‌کنید هر روز پاهای خود را با آب و یک صابون ملایم شستشو دهید و بعد در ادامه پای خود را به‌خصوص بین انگشتان را کاملا خشک کنید؛ همچنین شما می‌توانید از یک لوسیون مناسب برای چرب‌کردن پای خود استفاده کنید اما نباید لوسیون را بین انگشتان خود بزنید.

2- هر روز پای خود را چک کنید!

هر روز پای خود را با دقت چک کرده و در صورت دیدن هرگونه بریدگی، قرمزی یا تاول به پزشک مراجعه کنید. اگر معاینه کامل پا برای شما سخت است می‌توانید از یک آینه استفاده کنید یا از یک نفر بخواهید تا این کار را برای شما انجام دهد.

3- از کفش‌های مناسب استفاده کنید!

کفش مهم ترین نقش را در سلامت پای شما دارد. پس حتما از کفش های استاندارد استفاده کنید؛ همچنین بهتر است کفشی را انتخاب کنید که از تعریق بیش‌ازحد پا جلوگیری کند و به پای شما اجازه نفس‌کشیدن بدهد.

راستی اگر اهل پوشیدن کفش‌های نوک‌تیز، تنگ یا پاشنه‌بلند هستید، بهتر است برای همیشه پوشیدن آن‌ها را کنار بگذارید.

4- مراقب ناخن‌ها باشید!

بهتر است ناخن‌های پا را همیشه کوتاه نگه‌دارید. موقع کوتاه‌کردن ناخن مراقب باشید به پای خود آسیبی وارد نکنید؛ اگر فکر می‌کنید که ممکن است به خودتان آسیب بزنید، بهتر است از یک نفر بخواهید تا به شما کمک کنند.

5- قندخون خود را کنترل کنید!

برای این‌که بتوانید از بروز زخم در پای خود جلوگیری کنید، باید حتما مراقب سطح قندخون خود باشید. شما می‌توانید با مصرف داروهای مخصوص و داشتن رژیم‌غذایی تا حدود زیادی دیابت خود را کنترل کنید.

برای داشتن رژیم‌غذایی مخصوص بهتر است از یک فرد باتجربه در این زمینه، مثل یک متخصص پزشکی ورزشی کمک بگیرید تا بتوانید با توجه به شرایطی که دارید، رژیم‌غذایی مخصوص خودتان را داشته باشید.

6- سیگارکشیدن را کنار بگذارید!

همان‌طور که گفتیم یکی از دلایل ایجاد زخم‌های دیابتی، کشیدن سیگار است؛ پس اگر اهل به سیگارکشیدن عادت دارید، بهتر است هرچه زودتر، برای حفظ سلامت خودتان و بهبود گردش‌خون، سیگار را کنار بگذارید.

7- مراقب کلسترول و فشارخون خود باشید!

برای حفظ سلامت قلب و عروق و بهترشدن روند گردش‌خون در بدن، بهتر است حتما حواستان به سطح کلسترول و فشارخون باشد و با داشتن یک سبک‌زندگی سالم آن‌ها را در حالت نرمال نگه‌دارید.

8- از پاهای خود مراقبت کنید!

شما می‌توانید از طریق راه‌های زیر از زخم پای دیابتی جلوگیری کنید.

• برای این‌که پای‌تان آسیبی نبیند اصلا در فضای باز با پای برهنه راه نروید.
• برای بهترشدن روند گردش‌خون، موقع نشستن پاهای خود را بالا بیاورید.
• برای برداشتن فشار از روی پا، بهتر است از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت خودداری کنید.

9- به متخصص پزشکی ورزش مراجعه کنید!

مهم‌ترین کاری که می‌توانید برای جلوگیری از زخم‌شدن پای‌تان انجام دهید، مراجعه به یک کلینیک پزشکی ورزشی‌ست. در این کلینیک کف پای شما را اسکن کرده و نقاط پرفشاری که می‌تواند باعث بروز زخم شود را شناسایی می‌کنند. در مرحله بعدی براساس اسکن کف پای شما، یک کفی استاندارد و مناسب را برای‌تان طراحی می‌کنند و از این طریق می‌توانید از زخم‌شدن پای‌تان جلوگیری کنید.

یکی از بهترین متخصصین پزشکی ورزشی که می‌توانید به ایشان مراجعه کنید، دکتر ناهید ونارجی هستند. دکتر ونارجی با تخصصی که دارند می‌توانند در پیشگیری و درمان زخم‌های پای دیابتی به شما کمک کنند؛ برای تعیین وقت ویزیت دکتر ونارجی می‌توانید با شماره زیر تماس بگیرید.

025336505064

برای درمان زخم پای دیابتی چه کاری باید انجام داد؟

اگر به زخم پا مبتلا شده‌اید، می‌توانید برای درمان خود به گزینه‌های زیر فکر کنید.

1- عفونت پا را کنترل کنید!

زخم پا بهترین جا برای رشد عفونت‌های باکتریایی‌ست. برای این‌که بتوانید عفونت پا را کنترل کنید بهتر است با تجویز پزشک از آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا موضعی استفاده کنید؛ البته اگر عفونت شما شدید باشد ممکن است پزشک برای شما آنتی‌بیوتیک‌های تزریقی را تجویز کند.

2- فشار را از روی پا بردارید!

این‌که به پای آسیب‌دیده خود فشار وارد نکنید، اهمیت زیادی در درمان شما دارد. برای درمان خود بهتر است از کفش‌های مناسب استفاده کنید یا در موارد شدیدتر از ویلچر و عصا کمک بگیرید.

3- پانسمان پا را به‌موقع تعویض کنید!

برای این‌که بتوانید زخم‌ پای خود را درمان کنید، تعویض به‌موقع پانسمان را اصلا فراموش نکنید. سعی‌کنید هر روز پای خود را بشویید و به تمیزترین شکل‌ممکن آن را پانسمان کنید.

4- به جراحی فکر کنید!

در مواردی ممکن است مجبور شوید خودتان را به تیغ جراحان بسپارید. برداشتن بافت مرده یا عفونی زخم می‌تواند به درمان شما کمک کند.

5- از متخصص پزشکی ورزشی کمک بگیرید!

اگر زخم پای شما هنوز در مراحل اولیه است، برای این‌که زخم زودتر خوب شود بهتر است در کنار طی‌کردن روند طبیعی درمان خود به یک متخصص پزشکی ورزشی هم مراجعه کنید. متخصصین پزشکی ورزشی با روش‌های درمانی‌ای که در اختیار دارند مثل لیزردرمانی یا مگنت‌تراپی، می‌توانند در تسریع بهبود زخم پای شما نقش ویژه‌ای داشته باشند.

جمع‌بندی

در این مقاله با شما درمورد زخم پای افراد دیابتی صحبت کردیم. همان‌طور که مشاهده کردید این عارضه بسیار جدی‌ست و و برای کنترل و درمان آن باید از رویکرد چندبعدی استفاده کرد. اگر شما هم با دیابت درگیر هستید باید حسابی مراقب خودتان باشید؛ فراموش نکنید تشخیص سریع زخم پای دیابتی، می‌تواند از گسترش آن تا حد زیادی جلوگیری کند. اگر در مسیر درمان خود به یک همراه باتجربه نیاز دارید، می‌توانید روی کمک دکتر ناهید ونارجی حساب باز کنید. دکتر ونارجی که تخصص پزشکی ورزشی خود را از دانشگاه ایران کسب‌کرده‌اند، آماده‌اند تا در مسیر سلامتی همراه شما باشند و شما را به مقصد برسانند.

شما می‌توانید جهت دریافت وقت ویزیت و مشاوره با دکتر ونارجی از طریق شماره زیر با تیم ایشان در ارتباط باشید.

02536505064

از شما ممنونیم که تا اینجا همراه ما بوده‌اید؛ آیا شما هم با چالش‌های زخم پا درگیر هستید؟ درحال‌حاضر برای مراقبت از پاهای خود چه کارهایی انجام می‌دهید؟ لطفا تمام تجربیات خود را در قسمت کامنت با ما و خوانندگان ما به‌اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

1- زخم‌شدن پا چه تاثیری روی سلامتی کلی افراد دیابتی دارد؟

زخم‌شدن پای افراد دیابتی می‌تواند عوارض شدیدی مثل عفونت، سلولیت یا استئومیلیت را در پی داشته باشد؛ حتی در موارد شدیدتر ممکن است بیمار مجبور به قطع عضو بشود.

2- آیا افراد دیابتی با هر سنی ممکن است با زخم‌شدن پا درگیر شوند؟

بله؛ همه افراد دیابتی با هر سنی در معرض خطر هستند؛ اما این عارضه در افراد مسن بیشتر از دیگران خودش را نشان می‌دهد.

3- آیا می‌توان زخم پای افراد دیابتی را به‌‌طور کامل درمان کرد؟

درمان کامل به شرایط بیمار و زمان مداخله بستگی دارد. اگر سریع برای درمان اقدام شود و از پا به‌طورمداوم مراقبت شود، با گذشت زمان می‌توان به درمان آن امیدوار بود.

برای مطالعه بیشتر شما

Frequently Asked Questions: Diabetic Foot Ulcers

Diabetic Foot Ulcer

Diabetic foot ulcers: Classification, risk factors and management

Diabetic Ulcers: Causes and Treatment