از سیر تا پیاز آرتروز شانه: علل، عواض، درمان و راههای مدیریت آن
من زنی خانه‌دار هستم که فعالیت‌های زیادی در طول روز انجام می‌دهم. مدتی است درد زیادی در شانه‌های خود احساس می‌کنم. البته این درد در ابتدا کم بود و حتی مدتی قطع شد ولی الان خیلی شدید شده است. هنگامی که به پزشک مراجعه کردم، بیماری من را آرتروز شانه تشخیص داد. فک نمی‌کردم شانه‌ها هم به آرتروز مبتلا شوند. من نمی‌دانستم یک درد ساده شانه می‌تواند چنین بیماری بزرگی باشد. بهتر بود همان ابتدا علائم آن را جدی می‌گرفتم و به دنبال راه درمانی اصولی می‌بودم.
آرتروز در مفصل شانه بیماری مزمن و التهابی است که در ابتدا ساده است ولی به‌مرور زمان پیشرفته و خطرناک می‌شود. درد شانه علل مختلفی می‌تواند داشته باشد که یکی از علل آن آرتروز شانه است. ممکن است متوجه این بیماری نشوید ولی وقتی پیشرفته‌تر شود درد زیادی به سراغ شما خواهد آمد. در ادامه همراه ما باشید تا با آرتروز شانه و تمام راههای درمان آن به‌طور کامل آشنا شوید.
آرتروز شانه چیست؟
برای توضیح دقیق آرتروز مفصل شانه بهتر است ابتدا ساختار شانه را بررسی کنیم. شانه متشکل از سه استخوان است:
1- استخوان بازو
این استخوان بلند است و سر آن گرد و کروی می‌باشد. استخوان بازو و حفره گلنوئيد توسط یک پوشش استخوانی بهم متصل هستند که در نهایت مفصل شانه را تشکیل می‌دهند.
2- استخوان کتف
این استخوان دارای چندین سطح است. دو سطح در عقب، دو سطح در جلو، سه سطح در کنار داخلی، سه سطح در کنار خارجی و فوقانی دارد؛ در این ساختار 17 عضله استخوان و کتف به‌هم می‌چسبد.
3- استخوان ترقوه
این استخوان شکلش مانند حرف S است و در جلو قفسه سینه قرار دارد.
4- مفاصل شانه
شانه مفاصلی دارد که به استخوان‌هایی که گفته شد، متصل می‌شوند.
- مفصل گلنوهومرال (مفصل بازو)
- مفصل آکرومیوکلاویکولار (کتف و ترقوه)
- مفصل استرنوکلاویکولار (ترقوه و جناغ)
این مفصل‌ها ممکن است دچار آتروز شوند. وقتی از آرتروز در مفاصل شانه صحبت می‌کنیم منظورمان این است که به‌دلیل شکستگی استخوانها، کهولت سن، التهاب، استفاده بیش‌ازحد، ضرب‌دیدن و آسیب‌دیدگی در ورزش به غضروف‌هایی که در این مفاصل هستند آسیب وارد می‌شود. این موضوع باعث ساییده‌شدن مفصل و در نتیجه بروز آرتروز خواهد شد.
غضروف بافت پیوندی نیمه جامد است که در مفاصل وجود دارد. این بافت باعث می‌شود استخوانها به راحتی روی هم حرکت کنند. از طرفی خاصیت ارتجاعی غضروف باعث می‌شود که ضربات وارد شده به مفصل را تا حدی مهار کند. اگر غضروفی که در انتهای استخوان شانه است آسیب ببیند استخوانها روی یک‌دیگر ساییده می‌شوند و اصطحکاک بین استخوانها زیاد خواهد شد. در نتیجه آرتروز شانه به‌وجود می‌آید.
در ابتدا غضروف نرم می‌شود سپس در سطح غضروف ترک‌هایی به‌وجود می‌آید. در نهایت کم‌کم بافت غضروف شروع به پوسته‌پوسته شدن می‌کند و سرانجام بافت غضروف به‌طور کامل ازبین می‌رود. این موضوع چرخش‌های استخوان را مختل کرده و باعث ایجاد سابیدگی می‌شود. غضروف در بخش‌های مختلف یک استخوان با میزان متفاوتی تخریب خواهد شد. هر چقدر آرتروز در شانه پیشرفت کند باعث می‌شود بافت بیشتری از غضروف نابود شده و زائده‌هایی به اسم خار استخوانی در مفصل به‌وجود آید.
علت آرتروز شانه چیست؟
عوامل زیادی در بروز آرتروز شانه نقش دارند. ممکن است این بیماری ارثی باشد یا بر اثر ضربه شدید، فشار بیش از حد به مفاصل و آسیب‌های کوچک ولی مداوم به وجود آید. البته آرتروز مفصل شانه در طی دوره‌ای و به‌تدریج ایجاد می‌شود.
1- روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی مزمن است که در مفصل ایجاد می‌شود. این بیماری یک نوع بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله می‌کند. روماتیسم باعث ایجاد تورم و درد در مفاصل می‌شود که همین موضوع حرکت مفاصل را با دشواری روبه‌رو خواهد کرد. روماتیسم باعث نرمی استخوانها و آسیب به بافت‌هایی مثل غضروف می‌شود. یکی از علت‌های ساییدگی استخوانها و پدیدآمدن آرتروز در شانه وجود روماتیسم مفصلی است.
2- آسیب به شانه بر اثر حادثه
ممکن است شما در حادثه‌ای دچار شکستگی یا دررفتگی در ناحیه شانه خود شوید. اگر به‌درستی درمان نشوید ممکن است بعدها به آرتروز در مفصل شانه مبتلا شوید.
3- پارگی روتاتور کاف
روتاتور کاف در واقع تاندون‌هایی هستند که در اطراف مفصل شانه پیچیده شده‌اند و آن را در جای خود ثابت نگه می‌دارند. وظیفه روتاتور کاف آسان‌تر کردن حرکت شانه است. اگر یکی از این تاندون‌ها بر اثر ضربه یا اتفاقی دیگر پاره شود موجب می‌شود مفصل شانه به سایر استخوانها برخورد کند و بر اثر سایش استخوان شانه دچار آرتروز شود.
4- نکروز آواسکولار شانه
نکروز آواسکولار یک نوع بیماری است که در آن خون‌رسانی در استخوانها مختل شده و به سر استخوان خون نمی‌رسد. این بیماری به مرور زمان باعث می‌شود که استخوان تخریب شده و تورم در ناحیه مفصل ایجاد شود. در واقع سلول‌های استخوانی از بین رفته و در نهایت بافت استخوانی نابود می‌شود. با نابودی استخوان مفصل، ورم در ناحیه شانه اتفاق می‌افتد و همین موضوع در گذر زمان باعث ایجادشدن آرتروز شانه خواهد شد.
5- افزایش سن
با بالا رفتن سن بافت استخوانها دچار آسیب بیشتری می‌شوند. در واقع هر چقدر سن افراد بیشتر می‌شود تخریب بافت استخوانها بیشتر شده و احتمال پوکی استخوان نیز افزایش پیدا می‌کند. همین موضوع موجب فرسایش استخوان شانه و غضروف‌های آن می‌شود.
آرتروز مفصل شانه چه نشانه‌هایی دارد؟
بیماری آرتروز کم‌کم پیشرفت می‌کند و با گذر زمان با نشانه‌ها و درد بیشتری همراه است. خیلی از افراد که به این بیماری مبتلا هستند نشانه‌های آن را جدی نمی‌گیرند و زمانی که این علائم شدت می‌یابد به فکر درمان می‌افتند. بهتر است نشانه‌های بیماری را جدی بگیرید حتی ممکن است این علائم مدتی قطع شوند و پس از مدتی دوباره برگردند. از نشانه‌های شایع آرتروز در شانه موارد زیر هستند.
1- احساس درد در شانه
ممکن است شما بدون آن‌که شانه خود را حرکت دهید احساس درد کنید. حتی هنگاهی که خوابیده‌اید درد شانه شما را آزار می‌دهد. حتی ممکن است هنگامی که شانه خود را لمس می‌کنید درد را احساس کنید. به‌مرور حرکت و تکان دادن شانه برای شما ناممکن است و آن را تبدیل به امری دردناک و آزاردهنده می‌کند.
2- کاهش دامنه حرکتی شانه
آرتروز باعث می‌شود شانه اصطلاحا دچار خشکی شود. در واقع خشکی شانه باعث می‌شود بافت مفصل ضخیم‌تر شده و حرکت مفصل در جای خود دشوار شود. همین موضوع حرکت شانه را مختل کرده و تکان داد آن را با درد همراه می‌کند.
3- ایجاد صدا هنگام حرکت شانه
آرتروز شانه باعث می‌شود استخوانها هنگام حرکت دچار اصطحکاک شوند. در واقع غضروف در استخوانها از بین می‌رود و حرکت استخوانها دشوار می‌شود. این سایش عموما با صدا‌های ناهنجاری مثل قیژقیژ همراه است.
4- احساس ضعف در ناحیه کتف
ممکن است شما در ناحیه کتف یا شانه خود احساس ضعف کرده و نتوانید آن را به درستی حرکت دهید. انجام حرکات ساده‌ای مثل بلندکردن دست یا تکان‌دادن آن برای شما دشوار خواهد بود. حتی ممکن است بلندکردن یک خودکار برای‌تان امری دردناک باشد.
5- به‌وجود آمدن ورم در ناحیه شانه
به‌دلیل سایش استخوانها روی هم و از بین رفتن غضروف آن‌ها، در ناحیه شانه تورم ایجاد می‌شود. در واقع بافت‌های استخوان به‌دلیل سایش آسیب دیده و این آسیب‌دیدگی ممکن است با ورم همراه باشد. البته ورم در شانه به‌دلیل آرتروز کمتر شایع است.
6- انتشار درد به بازو و دست
شما در شانه خود به‌دلیل آرتروز احساس درد می‌کنید. ممکن است درد در شانه به دیگر نقاط دست سرایت کرده و مثلا در بازو هم احساس شود؛ یعنی ممکن است همزمان در شانه و بازوی خود احساس درد کنید. به همین دلیل است که بلندکردن دست با درد بیشتری همراه است چون علاوه بر شانه، شما در بازوی خود نیز احساس درد می‌کنید.
چگونه می‌توان آرتروز شانه را تشخیص داد؟
برای تشخیص درست و به موقع آرتروز شانه بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در واقع شما نمی‌توانید علت درد را تشخیص دهید چون درد در شانه می‌تواند علت و دلایل مختلفی داشته باشد پس بهتر است شما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک ابتدا از شما سوالاتی پرسیده و دامنه حرکتی شانه‌های شما را بررسی می‌کند. ممکن است پزشک برای تشخیص بیماری از شما بخواهد آزمایش‌های زیر را انجام دهید.
- ام آر آی
- سی تی اسکن
- آزمایش خون
- برداشتن نمونه‌ای از مایع مفصل برای اطمینان بیشتر
درمان آرتروز شانه
برای درمان آرتروز شانه راههای مختلفی وجود دارد؛ البته مطمئن‌ترین و بهترین روش درمانی است که پزشک برای شما تجویز می‌کند. راههای درمانی زیر می‌توانند برای بهبود آرتروز در کتف موثر باشند.
1- ورزش
ورزش‌هایی وجود دارند که باعث تقویت استخوان شده و روند رشد آرتروز شانه را کاهش می‌دهد؛ البته ممکن است بعضی از این حرکات موجب تشدید درد شما شود به همین علت بهتر است ورزشی که متخصص توصیه می‌کند را انجام دهید. متخصص پزشکی ورزشی می‌تواند ورزش‌هایی برای درمان آرتروز برای شما تجویز کند. در کل حرکات زیر برای کاهش تورم و تسکین درد در شانه می‌تواند موثر باشد.
- حرکت آونگی
- بالا انداختن شانه
- پوسچرال
- پرس بالای سر
2- تزریق کورتون در شانه
پزشک با توجه به شدت درد و نوع پیشرفت شما ممکن است تزریق کورتون را تجویز کند. اگر بیماری در سطح متوسط خود باشد می‌تواند این درمان برایش موثر باشد. کورتون ماده‌ای است که از ترکیب کورتیزون و استروئید به دست می‌آید. تزریق این ماده در شانه می‌تواند درد را تسکین دهد. البته کاربرد این ماده بیشتر برای کاهش تورم در مفاصل و استخوان‌های شانه است.
3- دستگاه تنس یا فارادیک برای درمان آرتروز مفصل شانه
دستگاه تنس یک وسیله پزشکی است که برای کاهش دردهای شدید استفاده می‌شود. این دستگاه شامل پد‌های کوچکی است که در ناحیه درد چسبانده می‌شود. این پد‌ها جریان الکتریکی ملایمی وارد ناحیه درد می‌کنند که باعث تحریک سیستم عصبی می‌شود. این تحریک الکتریکی باعث می‌شود درد کاهش یابد.
4- جراحی
اگر شدت بیماری پیشرفت زیادی داشته باشد و درد آن تسکین پیدا نکند پزشک مجبور به جراحی است. البته جراحی در این ناحیه با تصمیم پزشک انجام می‌شود و در موارد حاد صورت خواهد گرفت. برای درمان آرتروز در شانه شیوه‌های مختلفی از جراحی وجود دارد. این شیوه با توجه به ناحیه‌ای که شانه درگیر آن است انجام می‌شود. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند.
- آرتوپلاستی یا تعویض مفصل
- بازسازی یا تعویض شانه
- جراحی باز
5- دارو درمانی
مسکن‌ها و داروهایی وجود دارند که می‌توانند درد را تسکین داده و موجب کاهش تورم بشوند. البته بهتر است بدون تجویز پزشک دست به دارو درمانی نزنید. از جمله داروهایی که برای آرتروز استفاده می‌شود موارد زیر هستند.
- مسکن‌های خوراکی مثل استامينوفن را برای کاهش درد می‌توان استفاده کرد.
- داروهای ضدالتهابی مثل ناپروکسن وایبوپروفن باعث کاهش تورم در شانه می‌شود.
- مسکن‌های موضعی که به شکل پماد و ژل هستند و موجب گرم‌شدن ناحیه درد و کاهش آن می‌شوند.
6- استراحت
بهتر است در این دوران به شانه‌های خود فشار نیاورید و حرکات آرام‌تری انجام دهید. شانه‌ها را آرام‌تر حرکت داده و از فعالیت‌های سنگین پرهیز کنید. همچنین بهتر است هنگام خواب به سمت شانه‌ای که دردناک است نخوابید. همچنین کیف یا وسایل خود را بر روی شانه درگیر نیندازید.
از کدام تخصص برای درمان آرتروز شانه کمک بگیریم؟
برای درمان آرتروز شانه متخصصین زیادی وجود دارند که می‌توانند برای شما درمان‌های مختلفی تجویز کنند. از جمله متخصصینی که می‌تواند درمان موثری برای این بیماری تجویز کند، متخصص پزشکی ورزشی است. متخصص پزشکی ورزشی با تمرکز بر دردهای اسکلتی و عضلانی درمان‌های موثر برای توقف بیماری ارائه می‌دهد. دکتر ناهید ونارجی با سال‌ها تجربه در انواع بیماری‌ها اسکلتی یکی از متخصصینی است که می‌توانند به شما برای درمان آرتروز شانه کمک کنند. اگر نیاز به مشاوره بیشتری دارید می‌توانید با شماره زیر تماس بگیرید.
کلام آخر
در این مقاله به‌طور کامل به بیماری آرتروز شانه پرداختیم. این بیماری بر اثر فرسایش استخوانها به‌وجود می‌آید و به مرور زمان با تنش و درد زیادی همراه است. آرتروز علت‌های مختلفی دارد و می‌تواند در هر سنی به‌وجود آید. یکی از علت‌های شایع آن شکستگی استخوان‌هاست. بهتر است در همان ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا به‌درستی بیماری شما تشخیص داده شود. پزشک پس از تشخیص می‌تواند درمانی مناسب برای شما تجویز کند. دکتر ناهید ونارجی متخصص پزشکی ورزشی، می‌توانند در درمان آرتروز شانه به شما کمک کنند. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.
بهتر است درد شانه را جدی گرفته و علائم آن را بررسی کنید. درد شانه شاید ساده به‌نظر برسد ولی ممکن است بیماری مزمنی در پشت آن باشد. شانه‌هایتان به مدت طولانی درد می‌کند و نمی‌دانید علت آن چیست؟
آیا شما علائم آرتروز شانه را دارید؟ شما می‌توانید تمام نگرانی‌های خود را در قسمت کامنت با ما در میان بگذارید تا در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان باشیم.
سوالات متداول
1- بهترین راه درمان بیماری آرتروز در مفصل شانه چیست؟
بهترین راه درمان مراجعه به پزشک و انجام دستورات پزشک است.
2- آیا می‌توان از آرتروز شانه پیشگیری کرد؟
بله با داشتن سبک زندگی سالم، شامل تغذیه‌ی سالم و متشکل از ویتامین‌ها و انجام ورزش برای تقویت عضلات، می‌توان از بیماری‌های اسکلتی پیشگیری کرد.
3- آیا آرتروز در شانه می‌تواند خطرناک باشد؟
بله اگر نسبت به آن بی‌تفاوت باشید و دستورات پزشک را انجام ندهید.