تصور کنید مجبورید هر روز یک بار سنگین را روی دوش خود حمل کنید. باری که نه تنها جسم، بلکه روح‌تان را هم اذیت می‌کند. این بار سنگین زندگی روزمره شما را مختل کرده، مانع تحرکتان می‌شود و اعتمادبه‌نفس شما را کاملا از بین برده است. چند جمله قبلی، واقعیت زندگی کسانی‌ست که با کیفوز (kyphosis) دست‌وپنجه نرم می‌کنند. اگر در مورد این عارضه کنکجاو هستید، همراه ما باشید تا انواع این انحنا را بیشتر بشناسیم و با هم در مورد علائم قوز کیفوز و علت‌های آن، اینکه گوژپشتی چیست و کیفوز چیست بیشتر صحبت کنیم.
گوژپشتی چیست؟
به انحنای غیرطبیعی ستون فقرات کیفوز می‌گویند. در این انحنا قسمت بالای کمر به‌سمت جلو خمیده می‌شود. این انحنا معمولا ناحیه قفسه سینه ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث می‌شود بالای کمر بیش‌ازاندازه گرد به‌نظر برسد. این انحنا می‌تواند به‌طور طبیعی برای افراد مختلف اتفاق بیفتد یا حتی می‌تواند دلایل جدی‌تری داشته باشد. در ادامه مقاله با این عارضه بیشتر آشنا خواهیم شد.
انواع کیفوز چیست؟
این انحنا انواع مختلفی دارد، که در ادامه شما را بیشتر با آن آشنا خواهیم کرد.
1- کیفوز پاسچرال
kyphosis پاسچرال، شایع‌ترین نوع خمیدگی ستون فقرات است. این حالت معمولا به‌دلیل عادت‌های نامناسب مثل قوزکردن طولانی‌مدت، نشستن با شانه‌های خم یا حمل کوله‌های سنگین ایجاد می‌شود. این نوع خمیدگی معمولا برای نوجوانان و جوانان اتفاق میفتد. این نوع انحنا، معمولا انعطاف‌پذیر است و می‌شود با تلاش، تمرین و اصلاح سبک‌زندگی آن را برطرف کرد.
2- کیفوز شوئرمن
این نوع انحنا معمولا در دوران نوجوانی، وقتی استخوان‌ها درحال رشدوتکامل هستند، خودش را نشان می‌دهد. این انحنا به‌دلیل ضعف در استخوان‌ها ایجاد می‌شود و در بیشتر موارد از طریق ژنتیک به نسل بعد هم منتقل خواهد شد.
شوئرمن ممکن است با علائمی مثل قوز کمر، دورشدن شانه‌ها، درد و محدودیت در حرکت همراه باشد.
3- کیفوز مادرزادی
این انحنا از بدو تولد وجود دارد و دلیل آن رشد غیرطبیعی مهره‌ها در طول رشد جنین است. این انحنا می‌تواند از نظر شدت متفاوت باشد و ممکن است با ناهنجاری‌های دیگر ستون فقرات همراه باشد.
4- کیفوز تغذیه‌ای
kyphosis تغذیه‌ای، در نتیجه سوءتغذیه ستون فقرات ایجاد می‌شود. سوءتغذیه در دوران کودکی می‌تواند استخوان‌ها را ضعیف کرده و باعث فروپاشی مهره‌ها و خمیدگی ستون فقرات شود.
5- کیفوز وابسته به سن
این نوع انحنا به‌دلیل پوکی استخوان اتفاق میفتد و بیشتر در افراد مسن و زنان یائسه رایج است. با گذشت زمان، استخوان‌ها تراکم خودشان را از دست می‌دهند؛ با ضعیف‌شدن مهره‌ها، ستون فقرات به جلو خم می‌شود و این انحنا اتفاق میفتد.
علائم کیفوز
علائم کمر به شدت و علت آن بستگی دارد و در افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد. علائم زیر، از رایج‌ترین علائمی است که اتفاق میفتد.
1- خمیدگی پشت
یکی از علائم اصلی قوز کمر ، خمیدگی غیرطبیعی ستون فقرات است.
2- خم‌شدن شانه‌ها
دومین نشانه از قوز پشت، خم‌شدن شانه‌ها به‌سمت جلوست. خم‌شدن شانه‌ها به‌سمت جلو باعث می‌شود بخش بالایی بدن هم به‌طور غیرطبیعی به‌سمت جلو مایل شود.
3- درد
بعضی افراد همراه با این انحنا، درد را هم تجربه می‌کنند. علت این درد می‌تواند فشار بر روی عضلات و بافت‌های نزدیک به ستون فقرات باشد.
4- محدودیت حرکت
در بعضی موارد گوژپشتی می‌تواند باعث ایجاد محدودیت شود. این محدودیت مشکلات زیادی را در زندگی روزمره افراد به وجود میاورد.
5- سفتی در کمر
این انحنا می‌تواند محل قرارگرفتن مفاصل و دیسک‌های ناحیه کمر را جابه‌جا کند و باعث التهاب و سفتی کمر شود.
- سفتی در کمر
- خستگی یا ضعف عضلانی
- مشکلات تنفسی
- فشردگی عصب
علت کیفوز
قوز پشت علت‌های مختلفی دارد. یکی از آن‌ها بیماری شوئرمن است که در بالا در مورد آن توضیح دادیم. در ادامه سایر علت کیفوز را به شما معرفی خواهیم کرد.
1- پوکی استخوان
وقتی که استخوان‌ها شکننده می‌شوند، این شکنندگی باعث به‌وجودآمدن قوز کمر می‌شود.
2- اسپوندیلوز گردن
با بالارفتن سن، اسپوندیلوز گردن اتفاق میفتد؛ یعنی استخوان‌ها، دیسک‌ها و رباط‌های ستون فقرات دچار پارگی و ساییدگی می‌شوند و قوز پشت به وجود میاید.
3- اسپینا بیفیدا
ایپینا بیفیدا یک بیماری نادر و مادرزادی است که بر روی رشد استخوان‌های نخاع تاثیر می‌گذارد. در این بیماری استخوان‌های نخاعی نمی‌توانند به‌طور کامل تشکیل شوند و در این حالت ستون فقرات خمیده می‌شود.
4- بیماری پاژه
بیماری پاژه یک اختلال است که به تغییرشکل غیرطبیعی ستون فقرات منجر می‌شود. در این بیماری قسمت عقبی ستون فقرات به‌شدت خم می‌شود و کمر فرد به شکل یک “C” در میاید.
5- نوروفیبروماتوز نوع 1
این بیماری که به آن NF1 هم گفته می‌شود، یک اختلال ژنتیکی است که بر سیستم عصبی تاثیر می‌گذارد و باعث به‌وجودآمدن انحنای کمر می‌شود.
6- دیستروفی عضلانی
دیستروفی عضلانی هم یک اختلال ژنتیکی دیگر است روی رشد و عملکرد عضلات تاثیر می‌گذارد. این بیماری باعث ضعف تدریجی عضلات می‌شود. این بیماری با ضعیف‌کردن عضلات کمر باعث به‌وجودآمدن قوز کمر می‌شود.
7- سل (TB)
سل (TB) یا توبرکولوز، یک بیماری عفونی است که توسط یک نوع باکتری ایجاد می‌شود. این باکتری معمولا روی ریه اثر می‌گذاردف اما می‌تواند در بقیه اعضای بدن هم پیشروی کند. یکی از عوارض جانبی سل (TB)، به‌وجودآمدن قوز پشت است.
تشخیص
با مراجعه به پزشک، برای تشخیص علت قوز کمر خود، روند زیر را طی خواهید کرد.
1- سابقه پزشکی
برای شروع، پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی خواهد کرد. این سابقه می‌تواند شامل آسیب‌های قبلی ستون فقرات شما، جراحی و سابقه خانوادگی شما درمورد بیماری‌های ستون فقرات باشد.
2- معاینه فیزیکی
در مرحله بعد، پزشک شما را معاینه کرده و انحنای ستون فقرات شما را بررسی خواهد کرد. در این مرحله پزشک دامنه حرکتی شما و علائم قوز کمر را ارزیابی می‌کند.
3- اشعه‌ایکس
پزشک برای ارزیابی درجه و شکل انحنای ستون فقرات برای شما تصویربرداری با اشعه‌ایکس را انجام می‌دهد. پزشک با کمک اشعه‌ایکس تصویر دقیقی از استخوان‌ها را به‌دست میاورد و متوجه شدت انحنا می‌شود.
4- تصویربرداری MRI
در بعضی موارد، پزشک برای ارزیابی بافت‌های نرم و اعصاب و نخاع، MRI را تجویز می‌کند. تصویربرداری MRI اطلاعات دقیق‌تری را در اختیار پزشک قرار می‌دهد.
5- CT اسکن
ممکن است پزشک برای شما تصویربرداری به‌روش CT اسکن را تجویز کند. با این روش تصویر دقیقی از ساختارهای استخوانی و ناهنجاری‌های مربوط به استخوان‌های شما به دست میاید.
6- تست تراکم استخوان
اگر پزشک، علت قوز کمر شما را مربوط به پوکی استخوان بداند، ممکن است در این مرحله این آزمایش را هم برای شما تجویز کند.
درمان قوز کمر
درمان این انحنا، به علت آن وابسته است. در ادامه چند روش درمانی را برای شما آورده‌ایم.
1- سبک‌زندگی خود را تغییر دهید
با تغییر سبک‌زندگی، می‌توانید درد خود را کمی آرام کرده و حتی بعضی از علائم را اصلاح کنید. برای اصلاح سبک‌زندگی خود، می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید.
- توجه به حالت بدنی درست
سعی کنید وقتی نشسته یا ایستاده‌اید، کمرتان را صاف نگه‌دارید و قوس آن را کم کنید.
- تقویت عضلات پشت و شکم
تمرین‌هایی که عضلات پشت و شکم شما را تقویت می‌کنند، در برنامه روزانه خود قرار دهید. با مشاوره یک متخصص پزشکی ورزشی، می‌توانید یک برنامه تمرینی مناسب دریافت کنید.
- مراقب از وزن
سعی کنید وزن مناسب خود را حفظ کنید و اگر اضافه‌وزن دارید، با یک رژیم‌غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم، وزن خود را کم کنید. با کم‌کردن وزن می‌توانید فشار روی ستون فقرات را هم کم کنید.
- محیط‌کار استاندارد
وقتی مشغول کار هستید، حتما استاندارهای مربوط به میز، صندلی و طریقه نشستن را رعایت کنید.
2- از مسکن استفاده کنید
اگر درد شما شدید است، می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مثل استامینوفن، ایبوپروفن و یا ناپروکسن کمک بگیرید.
3- مکمل‌ها را فراموش نکنید
در صورت داشتن سابقه خانوادگی پوکی استخوان، بهتر است از مکمل‌های کلسیم و ویتامین D استفاده کنید. این داروها می‌تواند پیشرفت انحنا را کاهش دهد. کلسیم و ویتامین D دو عنصر اصلی برای سلامت استخوان‌ها هستند و مصرف به‌اندازه آن‌ها می‌تواند به تقویت استخوان‌ها و حفظ سلامت آن‌ها کمک کند. مصرف متعادل کلسیم، می‌تواند باعث کمترشدن ضعف استخوان‌ها و شکستگی در افراد مبتلا به قوز کمر شود.
البته فراموش نکنید برای استفاده از این داروها، حتما با پزشک خود هماهنگ باشید.
4- از بریس کمک بگیرید
ممکن است پزشک برای تسکین درد شما، بریس یا کمربند نخاعی تجویز کند. بریس با ایجاد فشار و حمایت از ستون فقرات به کمترشدن انحنا و جلوگیری از تشدید آن کمک می‌کند.
استفاده از بریس در درمان کیفور در کودکان و نوجوانان مفید است. این وسیله باید به‌مدت چند سال استفاده شود تا به تدریج منحنی را کمتر کند.
5- به متخصص پزشکی مراجعه کنید
تمرین‌های متخصص پزشکی ورزشی، می‌تواند به تقویت عضلات حمایت‌کننده از ستون فقرات، بیشترشدن انعطاف‌پذیری و وضعیت صحیح بدن کمک کند. این تمرین‌ها ممکن است شامل حرکات کششی، تقویتی و اصلاح وضعیت بدن باشد.
6- به جراحی فکر کنید
اگر انحنای شما شدید باشد، ممکن است پزشک تشخیص دهد که نیاز به جراحی دارید. در جراحی دو یا چند مهره آسیب‌دیده به‌طور دائم به‌هم متصل شده و با این‌کار درجه انحنا کمتر می‌شود و اعصاب تحت‌فشار، فشار کمتری را تحمل می‌کنند.
جمع‌بندی
در این مقاله درمورد کیفوز صحبت کردیم. این انحنای ستون فقرات، که باعث به‌وجودآمدن قوز کمر می‌شود، دلایل مختلفی دارد. این قوز می‌تواند در هر سنی، از کودکان تا بزرگسالان را تحت‌تاثیر خودش قرار دهد و باتوجه به شدت آن، زندگی روزمره هر کسی را دچار تغییراتی بکند.
درمان این انحنا به عواملی مثل علت زمینه‌ای، شدت آن و ویژگی‌های هر فرد بستگی دارد و با کمک متخصص پزشکی ورزشی می‌توان علائم آن را کمتر کرد. یکی از افرادی که در این زمینه می‌تواند به‌درمان شما کمک کند، دکتر ناهید ونارجی هستند. دکتر ونارجی که متخصص پزشکی ورزشی هستند، با روش‌ها و تجهیزاتی که دراختیار دارند دارند، می‌توانند به اصلاح وضعیت بدنی شما کمک کنند.
برای تعیین وقت می‌توانید با شماره زیر تماس بگیرید:
فراموش نکنید تشخیص و درمان به‌موقع در مدیریت قوز کمر مهم است. پس هرچه زودتر از متخصص پزشکی ورزشی کمک بگیرید و کیفیت زندگی خود را بالاتر ببرید.
اگر سوالی در مورد این انحنا دارید، لطفا در قسمت کامنت با ما مطرح کنید.
سوالات متداول
1- دلایل ابتلا به بیماری kyphosis چیست؟
دلایلی مثل پوکی استخوان، اسپوندیلوز گردن، اسپینا بیفیدا، بیماری پاژه، نوروفیبروماتوز نوع 1 و دیستروفی عضلانی می‌توانند از دلایل ابتلا به این انحنا باشند.
2- kyphosis چند نوع دارد؟
این انحنا انواع مختلفی دارد. از رایج‌ترین آن می‌توان به پاسچرال، شوئرمن، مادرزادی، تغذیه‌ای و وابسته به سن نام برد.
3- درمان گوژپشتی چگونه است؟
درمان این انحنا می‌تواند شامل دارودرمانی، بریس، کمک‌گرفتن از تخصص پزشکی ورزشی و در موارد شدید، جراحی باشد.