آیا می‌دانستید ممکن است زیر پاشنه‌های به‌ظاهر محکم ما، یک مهمان ناخوانده مشغول رشدکردن باشد؟ مهمانی که در تمام پیاده‌روی‌ها، دویدن‌ها، کارکردن‌ها و… همراه ما هست اما خبری از خودش نمی‌دهد! آیا می‌دانید ما داریم درمورد چه چیزی صحبت می‌کنیم؟ بله درست است؛ خار پاشنه پا! استخوانی که خودبه‌خود رشد می‌کند اما ردپایی از خودش برجای نمی‌گذارد! اگر شما هم این روزها مشغول سروکله‌زدن با این مهمان ناخوانده هستید، در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا شما را با علل بهوجودآمدن این عارضه و راه‌های پیشگیری و درمان آن بیشتر آشنا کنیم.
خار پاشنه پا چیست؟
خار در پاشنه یک استخوان کوچک و معمولا غیرقابل لمس است که از پایین پاشنه پا بیرون می‌زند. جالب است بدانید که حدود 15% افراد با این عارضه درگیر هستند. این خار به مرور زمان ایجاد شده و در اکثر موارد می‌توان آن را با درمان‌های غیرجراحی برطرف کرد.
A heel spur is made of calcium deposits that build gradually over many months or years. spurs can develop anywhere that tendons attach to bone – whether that be at the back of the heel bone at the Achilles tendon, or on other bones across the the body.
خار پاشنه از رسوبات کلسیم ساخته شده است که به تدریج در طی چندین ماه یا سال ایجاد می‌شود. خارها می‌توانند در هر جایی که تاندون‌ها به استخوان می‌چسبند ایجاد شوند – چه در پشت استخوان پاشنه در تاندون آشیل یا روی استخوان‌های دیگر در سراسر بدن.
منبع: thefeetpeople
چرا به خار پاشنه پا مبتلا می‌شویم؟ معرفی 10 علت خار پاشنه
در کف پای ما یک رباط وجود دارد که از پاشنه تا زیر انگشتان پا کشیده است؛ به این رباط فاسیای کف پا می‌گویند. اگر فشار زیادی به فاسیای کف پا وارد شود، بدن برای ترمیم فاسیا شروع به تولید استخوان می‌کند، این استخوان اضافه، رفته‌رفته تبدیل به خار در پاشنه می‌شود؛ در نتیجه هر چیزی که فشار و کشش را روی فاسیا بیشتر کند، باعث تولید این خار می‌شود. در ادامه دلایل اصلی بروز خار در پاشنه پا را با هم بررسی خواهیم کرد.
1- تمرین بیش‌ازحد
تمرین‌کردن بیش‌ازحد به‌خصوص روی سطوح سخت می‌تواند فشار زیادی بر روی فاسیای کف پا وارد کرده و یکی از دلایل بروز خار در پاشنه پا باشد؛ به‌همین‌دلیل ورزشکاران زیادی با این عارضه درگیر هستند.
2- پوشیدن کفش نامناسب
کفش‌های غیراستاندارد یا فرسوده هم می‌توانند به فاسیای کف پا آسیب وارد کرده و باعث بروز خار در پاشنه پا بشوند.
3- آرتریت التهابی
بیماری آرتریت التهابی با ورم مفاصل و بافت‌های اطراف آن، فاسیای کف پا را تحت‌فشار می‌گذارد و باعث بهوجودآمدن خار در پاشنه پا می‌شود.
4- عدم‌تعادل در راه‌رفتن
کسانی که در راه‌رفتن خود تعادل ندارند بیشتر از دیگران در معرض این هستند که به خار در پاشنه پا مبتلا شوند چراکه عدم‌تعادل در راه‌رفتن باعث می‌شود که فشار زیادی به فاسیای پا وارد شود.
5- سفتی کف پا
اگر کف پا بیش‌ازحد سفت باشد یا انعطاف‌پذیری خوبی نداشته باشد، نمی‌توانند ضربه‌هایی که به پا وارد می‌شود را به‌خوبی جذب کند. ضربه‌های مکرر به کف پا، به فاسیا آسیب وارد کرده و رفته‌رفته خار در پاشنه پا را به وجود می‌آورند.
6- مسائل بیومکانیکی
دویدن غیرطبیعی، تفاوت در طول پاها، راه‌رفتن با زانوی خمیده، پروناسیون بیش‌ازحد و… همگی می‌توانند فشار زیادی را روی استخوان پاشنه پا وارد کرده و یکی از دلایل بروز خار در پاشنه پا باشند.
7- اضافه‌وزن
اضافه‌وزن فشار زیادی به تمام استخوان‌ها و مفاصل پا، از جمله پاشنه پا وارد می‌کند؛ اضافه‌وزن بیش‌ازحد هم می‌تواند یکی از دلایل مبتلاشدن به خار در پاشنه پا باشد.
8- بالارفتن سن
معمولا افراد سالمند بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به خار در پاشنه پا هستند؛ می‌دانید چرا؟ با بالارفتن سن بافت‌های بدن انعطاف‌پذیری کمتری از خودشان نشان می‌دهند؛ علاوه‌برآن پدچربی محافظ کف پا، به مرور نازک شده و دیگر نمی‌تواند جلوی ضربات واردشده به کف پا را بگیرد. این دو دلیل دست‌به‌دست هم می‌دهند و باعث بروز خار در پاشنه پای سالمندان می‌شوند.
9- دیابت
افراد دیابتی هم بیشتر از دیگران مستعد داشتن خار در پاشنه پا هستند؛ چراکه مشکلات ناشی از دیابت می‌تواند به فاسیای پا فشار وارد کرده و خار در پاشنه پا را به وجود بیاورد.
10- ایستادن طولانی‌مدت
اگر شغل شما طوری‌ست که مجبورید ساعات زیادی را روی پا بایستید، بهتر است بیشتر مراقب سلامتی‌تان باشید چراکه ایستادن طولانی‌مدت می‌تواند فاسیای پا را به‌شدت تحت‌فشار بگذارد و شما را به خار در پاشنه پا مبتلا کند. با وقفه‌های منظم و انجام‌دادن حرکات کششی پا می‌توانید از ابتلا به خار در پاشنه پا جلوگیری کنید.
علائم خار پاشنه پا
خار پاشنه پا معمولا علامت خاصی ندارد و بی‌سروصدا در پا رشد می‌کند؛ وقتی که حسابی رشد کرد و بزرگ شد آن‌وقت است که بیماران درد را در پاشنه پای خود احساس می‌کنند اما هنوز از وجود خار بی‌خبرند. معمولا خار در پاشنه پا از طریق تصویربرداری با اشعه ایکس مشخص می‌شود اما اگر این عارضه بخواهد علامتی از خودش نشان بدهد، معمولا با علائم زیر سروکله‌اش در پاشنه پای ما پیدا می‌شود.
- درد تیز یا ضربان‌دار در قسمت پاشنه پا
- بی‌حسی و سوزش در قسمت عصب پا
- التهاب در قسمت پاشنه پا
- وجود برآمدگی کوچک و استخوانی در پاشنه پا
- بروز درد متناوب یا مزمن هنگام راه‌رفتن یا ورزش‌کردن
راه‌های درمان خار پاشنه پا
درمان خار پاشنه پا یک درمان چندبعدی‌ست. یعنی شما باید هم به فکر کاهش درد و التهاب باشید و هم سعی‌کنید علت خارپاشنه را به‌طورکامل برطرف کنید. البته از بین بردن کامل خار پا فقط با روش‌های پزشکی ورزشی و جراحی امکان‌پذیر است؛ سایر روش‌ها تنها به شما کمک می‌کنند تا بتوانید درد خود را بهتر کنترل کنید. در ادامه همراه ما باشید تا راه‌های مدیریت و درمان خار پاشنه پا را به شما آموزش دهیم.
1- استراحت کنید!
سعی‌کنید چند روزی را در خانه بمانید و مشغول استراحت شوید. در زمان استراحت فشار از روی پاشنه پا برداشته شده و پا فرصت بیشتری برای بهبودی در اختیار دارد.
2- فعالیت‌های‌تان را اصلاح کنید!
اگر به‌طرز نادرستی راه می روید، می‌ایستید یا می‌دوید، بهتر است تمام حرکات خود را اصلاح کرده تا بتوانید فشار را از ناحیه پاشنه پا بردارید.
3- از کمپرس یخ استفاده کنید!
کمپرس یخ می‌تواند در کم‌کردن درد و التهاب به شما کمک کند. برای کم‌کردن درد و التهاب بهتر است هر بار برای 15 الی 20 دقیقه کمپرس یخ را روی پاشنه خود قرار دهید.
4- آتل ببندید!
با کمک آتل می‌توانید از پای خود پشتیبانی کرده و فشار را به‌صورت یکنواخت در کف پا پخش کنید.
5- انجام تمرین‌های کششی را فراموش نکنید!
اگر به‌صورت منظم تمرین‌های کششی پا را انجام دهید، انعطاف‌پذیری ساق پا و فاسیای کف پا بیشتر شده و شما می‌توانید فشار روی پا را تا حد زیادی کم کرده و درد و التهاب را کنترل کنید.
6- کفش‌های‌تان را عوض کنید!
از کفش‌هایی استفاده کنید که استاندارد هستند، به‌خوبی از پای شما حمایت می‌کنند، قوس و بالشتک خوبی دارند و می‌توانند فشار را از کف پای شما بردارند.
7- با اضافه‌وزن خداحافظی کنید!
همان‌طور که در بخش قبلی مقاله گفتیم، یکی از دلایل بهوجودآمدن خار در پاشنه پا، اضافه‌وزن است؛ اگر شما هم با اضافه‌وزن درگیر هستید، بهتر است برای درمان خار پاشنه پا و جلوگیری از ابتلا به سایر بیماری‌های مرتبط با چاقی، سبک‌زندگی‌تان را تغییر داده و با اضافه‌وزن خداحافظی کنید.
8- از داروهای ضدالتهابی کمک بگیرید!
اگر درد امام شما را بریده است، می‌توانید از برای کم‌کردن درد و التهاب پاشنه پا از داروهای ضدالتهابی مثل ایبوپروفن و… کمک بگیرید.
9- روغن‌درمانی کنید!
ممکن است بعضی از روغن‌ها که خاصیت ضدالتهابی دارند، درد و تورم پاشنه پای شما را کم کنند. برای استفاده از این روغن‌ها، بهتر است هر بار چند دقیقه پای خود را با روغن موردنظرتان ماساژ دهید.
- روغن رازیانه
- روغن اوکالیپتوس
- روغن ترنج
- روغن اسطوخودوس
- روغن رزماری
- روغن آویشن
- روغن کنجد
- روغن پرتقال
10- به متخصص پزشکی ورزشی مراجعه کنید!
متخصص پزشکی ورزشی با تخصص و تجهیزاتی که در اختیار دارد می‌تواند به شما در درمان خار پاشنه پا کمک کند؛ اگر از درمان‌های خانگی برای درمان خود نتیجه‌ای نگرفتید، بهتر است به یک متخصص پزشکی ورزشی مراجعه کرده تا با استفاده از روش‌های غیرجراحی مثل مگنت‌تراپی، لیزردرمانی، طب‌سوزنی و… خار پاشنه شما را برطرف کند.
یکی از بهترین متخصص‌های پزشکی ورزشی ایران، دکتر ناهید ونارجی هستند؛ ایشان با دانش و کلینیک مجهزی که در اختیار دارند، آماده‌اند تا مشکل شما را برای همیشه برطرف کنند. جهت دریافت وقت مشاوره و ویزیت دکتر ونارجی می‌توانید با شماره زیر تماس بگیرید.
11- راه‌حل آخر؛ جراحی کنید!
اگر از هیچ‌کدام از روش‌های بالا نتیجه نگرفتید و درد شما شدید و مداوم است، شاید باید به جراحی فکر کنید؛ در جراحی فاسیای کف پا آزاد شده و خار پاشنه پا برداشته می‌شود.
راه‌های پیشگیری از خار پاشنه پا
برای این‌که به خار در پاشنه پا مبتلا نشوید، بهتر است به چند توصیه زیر خوب عمل کنید.
- همیشه کفش استاندارد بپوشید.
- قبل از ورزش گرم کرده و به‌آهستگی شدت فعالیت‌تان را زیاد کنید.
- مراقب تناسب اندام خود باشید.
- اگر کار شما طوری‌ست که باید زیاد بایستید، سعی‌کنید حتما از کتانی‌های باکیفیت و استاندارد استفاده کنید.
- اگر کف منزل شما پارکت یا سرامیک است، حتما هنگام راه‌رفتن از دمپایی استفاده کنید.
- اگر اهل دویدن هستید، بهتر است روی زمین‌های نرم مثل ماسه یا چمن این کار را انجام دهید.
چه زمانی برای تشخیص خار پاشنه پا به پزشک مراجعه کنیم؟
با داشتن علائم زیر بهتر است کمی به وضعیتی که دارید مشکوک شوید و درنهایت برای تشخیص اصلی به پزشک مراجعه کنید.
- اگر بعد از بیدارشدن، راه‌رفتن برای شما سخت و آزاردهنده است و درد شدیدی را در ناحیه پاشنه پای خود احساس می‌کنید.
- اگر راه‌رفتن روی سطوح سخت شما را آزار می‌دهد.
- اگر شب‌ها بعد از پایان کار، در پاشنه پای خود درد را احساس می‌کنید.
- اگر بعد از نشستن طولانی‌مدت، راه‌رفتن شما را اذیت می‌کند.
پزشک چطور خار پاشنه را تشخیص می‌دهد؟
همان‌طور که در ابتدای مقاله گفتیم، معمولا تشخیص خار پاشنه پا به‌همین‌سادگی نیست؛ اگر علائمی که در قسمت قبلی مقاله گفته شد را دارید، بهتر است برای تشخیص نهایی به یک پزشک ماهر مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص خار در پاشنه پای شما مسیر زیر پشت‌سر می‌گذارد.
1- بررسی سابقه‌پزشکی
در ابتدا پزشک درمورد سابقه‌پزشکی شما، علائم و طول‌مدتی که درد را تجربه می‌کنید، با شما صحبت می‌کند؛ همچنین در این مرحله شما باید تمام عواملی که درد شما را بهتر یا بدتر می‌کند را با پزشک در میان بگذارید.
2- معاینه فیزیکی
در این مرحله پزشک پای شما را به‌دقت معاینه کرده و نواحی حساس و ملتهب را کاملا بررسی می‌کند؛ همچنین ممکن است از شما بخواهند تا در مقابل پزشک راه بروید تا ایشان بهتر بتوانند علت درد پای شما را تشخیص دهند.
3- تصویربرداری با اشعه ایکس
اگر مشکوک به داشتن خار در پاشنه پا باشید، پزشک برای شما تصویربرداری با اشعه ایکس را تجویز می‌کند. تصویربرداری با اشعه ایکس این فرصت را در اختیار پزشک می‌گذارد تا بتواند تصویر دقیقی از استخوان‌های پای شما داشته باشد.
جمع‌بندی
در این مقاله با شما در مورد خار پاشنه پا صحبت کردیم. این عارضه اگر شدید باشد می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی روی زندگی ما بگذارد؛ پس بهتر است با شناخت بهتر علائم و پیداکردن راه‌درمانی مناسب هرچه زودتر برای درمان آن اقدام کرد. همان‌طور که گفتیم یکی از راه‌هایی که می‌توانید برای درمان خود از آن کمک بگیرید، کمک‌گرفتن از متخصص پزشکی ورزشی‌ست. رشته پزشکی ورزشی به‌طور ویژه برای درمان دردهای اسکلتی عضلانی ایجاد شده است و شما می‌توانید به‌جای مراجعه متخصصین رشته‌های مختلف پزشکی، از این رشته به‌عنوان یک راه میان‌بر برای درمان تمام دردهای اسکلتی عضلانی خود از جمله خار در پاشنه پا استفاده کنید.
همان‌طور که قبلا گفتیم دکتر ونارجی یکی از بهترین متخصصین پزشکی ورزشی هستند و شما می‌توانید برای تعیین وقت ویزیت و مشاوره با ایشان از طریق شماره اقدام کنید؛ منتظر شنیدن صدای گرم شما هستیم!
شما چه راهکارهایی را برای درمان یا کنترل درد خار پاشنه پا می‌شناسید، لطفا تمام تجربیات خود را در قسمت کامنت با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
1- آیا ممکن است خار در پاشنه پا مجدد عود کند؟
با انجام درست روش‌های درمانی می‌توان علائم خار در پاشنه پا را تاحدودی برطرف کرد. اما اگر علت خارپاشنه پا برطرف نشود، مثلا بیمار همچنان از کفش‌های نامناسب استفاده کند، ممکن است مجددا این عارضه برگردد.
2- آیا ممکن است خار در پاشنه پا خودبه‌خود درمان شود؟
خیر؛ ممکن نیست خار در پاشنه پا خودبه‌خود از بین برود؛ اما وجود آن معمولا درد خاصی را به شخص تحمیل نمی‌کند و فقط درصد کمی از افراد این درد را احساس می‌کنند.
3- آیا ویتامین D می‌تواند یکی از دلایل بروز خار در پاشنه پا باشد؟
طبق تحقیقات کسانی که با خار در پاشنه پا درگیر هستند، ویتامین D بسیار کمی دارند. کمبود ویتامین D می‌تواند در بافت عضلانی اختلال ایجاد کرده و خطر بروز خار در پاشنه پا را افزایش دهد.
برای مطالعه بیشتر شما
Heel Spurs and Plantar Fasciitis