شاید برای شما هم پیش آمده باشد که صبح خود را با درد شدیدی در عضلات گردن شروع کرده باشید. طوریکه نتوانید گردن خود را حرکت دهید. این درد را احتمالا بعد از فعالیت‌های سنگین ورزشی نیز تجربه کرده‌اید. گرفتگی گردن یکی از رایج‌ترین بیماری‌های مربوط به گردن است که معمولا به دلیل حرکات بد و نامناسب بدن ایجاد می‌شود. این عارضه، از گردن شروع می‌شود و گاهی تا عضلات سر‌شانه نیز ادامه دارد. در این مقاله قصد داریم در مورد علت، علائم، روش‌های پیشگیری و درمان اسپاسم گردن صحبت کنیم. و همچنین ببینیم در چه مواردی نیاز است تا به دکتر متخصص مراجعه کنیم.
گرفتگی گردن چیست؟
برای شروع باید بدانیم که گردن از پنج قسمت تشکیل شده است و هر عاملی که روی یکی از این پنج قسمت تاثیر بگذارد، ممکن است باعث گرفتگی و درد گردن بشود.
- مهره‌ها: به استخوان‌های ستون فقرات مهره می‌گویند. هفت مهره اول ستون فقرات گردن را تشکیل می‌دهند.
- ماهیچه‌ها: گردن از بیست ماهیچه تشکیل شده است و به وسیله آن‌ها حرکت می‌کند.
- رباط‌ها: رباط‌ها مره‌های گردن را کنار یکدیگر نگه می‌دارند.
- دیسک: مثل یک محافظ عمل کرده و از ضربه خوردن مهره‌ها جلوگیری می‌کند.
- اعصاب: گردن از هشت جفت عصب تشکیل شده است و به کمک همین عصب‌ها، مغز می‌تواند عضلات گردن، دست‌ها، بازو‌ها و شانه‌ها را حس کرده و حرکت دهد.
چرا دچار اسپاسم یا گرفتگی گردن می‌شویم؟
اسپاسم انقباض خود‌به‌‌خودی عضلات بدن است و در هر کدام از عضلات بدن می‌تواند رخ دهد. هنگام گرفتگی عضلات منقبض می‌شوند و قادر به حرکت نیستند. گرفتگی گردن می‌تواند در هر سنی رخ دهد و می‌تواند علائم مختلفی، مانند علائم زیر را داشته باشد:
- استرس
- نشستن یا خوابیدن در وضعیتی نامناسب
- قرار دادن کیف سنگین روی یک شانه
- استفاده متناوب و طولانی مدت از تلفن همراه و کامپیوتر بدون حرکت دادن سر
- حرکت ناگهانی سر و گردن
- آسیب‌های ناشی از تصادف یا سقوط
- کمبود ویتامین‌هایB12 و D
- کمبود مواد معدنی از جمله کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم
- کمبود آب بدن
- فعالیت بیش از حد بدون ایجاد وقفه و استراحت
در این بین مواردی هستند که شیوع کمتری دارند و برای تشخیص آن باید از پزشک متخصص کمک گرفت. این علت‌ها شامل موارد زیر هستند:
- منژیت
- دیسک گردن
- تنگی کانال ستون فقرات
- اختلالات مفصل گیجگاهی فکی
- آرتروز گردن
- روماتیسم مفصلی
نشانه‌های گرفتگی گردن
علائم گرفتگی گردن می‌تواند مختلف و در شدت‌های متفاوت باشد: از درد عمومی که به سر اجازه حرکت کردن نمی‌دهد. تا دردهای جزئی‌تر که در گردن سوزش شدیدی را ایجاد می‌کند. این علائم شامل موارد زیر هستند:
- درد بسیار شدید و ناگهانی در گردن
- سردرد
- بی حسی، ضعف و سوزن سوزن شدن
- سرگیجه
- عدم توانایی در حرکت دادن شانه‌ها و گردن
روش‌های تشخیص گرفتگی گردن
معمولا اسپاسم گردن مدت طولانی باقی نمی‌ماند و بعد از یک هفته از بین می‌رود. اما اگر شما مدت زمان زیادی با این گرفتگی درگیر بوده‌اید یا به طور مداوم به آن دچار می‌شوید. لازم است به پزشک مراجعه کنید؛ تا پس از انجام معاینات علت آن را پیدا کرده و به دنبال درمان آن باشید.. در ادامه‌ی مطلب، روش‌های تشخیص ابتلا به اسپاسم آورده شده است.
در ابتدا پزشک با بررسی سوابق پزشکی، سبک زندگی و معاینه فیزیکی شما سعی در پیدا کردن علت اسپاسم دارد. بسیاری از علائم گردن درد در همین مرحله مشخص می‌شوند اما در مواردی نیاز است تا با انجام آزمایش‌های پیشرفته‌تر، علت اسپاسم را تشخیص دهد. این آزمایش‌ها عبارتند از:
1-اسکن ام آر آی
یکی از روش‌هایی که پزشک از آن برای تشخیص گرفتگی گردن استفاده می‌کند؛ اسکن ام آر آی است. در این نوع اسکن، با استفاده از امواج رادیویی و امواج مغناطیسی تصویر واضحی از بافت‌های بدن به دست می‌آید و دلیل اسپاسم مشخص می‌شود.
2-اشعه ایکس
در این روش با استفاده از اشعه ایکس، تصویر واضحی از استخوان‌های گردن به دست می‌آید و علت اصلی گرفتگی گردن تشخیص داده می‌شود.
3-سی تی اسکن
با استفاده از سی تی اسکن، تصویر دقیق‌تری از بافت‌ها و استخوان‌های ریز به دست می‌آید. در مواردی با تزریق رنگ به ستون فقرات دید بهتری را به دست می‌آورند.
گرفتگی گردن چگونه درمان می‌شود؟
برای درمان اسپاسم گردن، روش‌های مختلفی وجود دارد. که اگر این گرفتگی علت جدی‌ای نداشته باشد می‌توان با خود‌مراقبتی تا حدودی آن را بهبود بخشید. البته نحوه مراقبت فرد در این دوره بر زمان بهبودی و حتی احتمال بازگشت این بیماری، تاثیر زیادی دارد. در ادامه چند راه مرسوم و مفید را با یکدیگر بررسی می‌کنیم.
1-کمپرس آب سرد
استفاده از کمپرس آب سرد به کاهش التهاب کمک می‌کند. همچنین با بی‌حس کردن ناحیه آسیب‌دیده، باعث تسکین موقت درد می‌شود.
2- گرما درمانی
دوش آب گرم یا استفاده از حوله گرم در محل اسپاسم، باعث افزایش جریان خون و در نتیجه کاهش خشکی و درد گردن می‌شود. البته در ابتدای شروع درد، نباید از گرما درمانی استفاده کرد.
3-ورزش درمانی
گرفتگی عضلات گردن در مواردی با انجام ورزش‌های کششی و حرکات اصلاحی قابل درمان است. این حرکات را باید کم کم شروع کنید. چون تقویت عضلات کاری زمان‌بر است. در ادامه چند حرکت کششی ساده اما مفید را با یکدیگر بررسی می‌کنیم.
- عضلات کتف و شانه خود را شل کنید. سرتان را بچرخانید تا در گردن خود کشش را احساس کنید. به شانه خود نگاه کنید و سر خود را به مدت شش ثانیه در این حالت نگه دارید. این حرکت را سه بار، برای هر طرف انجام دهید.
- کف دست خود را بر روی پیشانی‌تان قرار داده و سعی کنید بدون حرکت دادن سر یا دست، با پیشانی رو به جلو فشار وارد کنید. این حرکت را سه بار، و هر بار به مدت ده ثانیه انجام دهید.
- گردن خود را به سمت شانه خم کنید؛ و با دست خود به آرامی به آن فشار وارد کنید. در همان حالت شش ثانیه مکث کنید و سپس حرکت را دوباره انجام دهید.
- دست‌تان را روی گوش خود بگذارید و با سر به آن فشار وارد کنید. اما سعی کنید دست و سر خود را تکان ندهید. این حرکت را سه بار به مدت ده ثانیه برای هر طرف انجام دهید.
نکته: اگر قبلا سابقه آسیب‌دیدگی در گردن را دارید. بهتر است ورزش‌های مربوطه را زیر نظر پزشک متخصص انجام دهید.
گرفتگی عضلات گردن در مواردی با انجام ورزش‌های کششی و حرکات اصلاحی قابل درمان است. این حرکات را باید کم کم شروع کنید. چون تقویت عضلات کاری زمان‌بر است.
4- روغن‌درمانی
اگر به درمان خانگی و سنتی علاقه‌مند هستید. بهترین گزینه برای شما استفاده از روغن‌های گیاهی است. این روغن‌ها با خواص منحصر‌به‌فردی که دارند باعث تسکین درد شما می‌شوند. از جمله روغن‌هایی که می‌توانید در مواقع اسپاسم عضلات استفاده کنید؛ می‌توان به روغن زنجبیل، روغن اسطوخودوس و روغن ریحان اشاره کرد.
5-ماساژدرمانی
یکی از موثرترین و کاربردی‌ترین روش‌های درمان اسپاسم، ماساژدرمانی‌ست. این روش خصوصا برای اسپاسم گردن به خوبی جواب می‌دهد. ماساژ باعث کاهش فشار وارد بر عضلات و تسکین درد ناشی از آن می‌شود. با فشار آرام و دایره‌ای شکل بر روی نقطه درد می‌توانید تا حدودی درد خود را کمتر دهید.
6-قرص‌های مسکن
قرص‌های بدون نیاز به نسخه پزشک مانند پروفن، آسپیرین، ناپروکسن سدیم و استامینوفن نیز به کاهش درد و التهاب کمک می‌کنند. البته بهتر است در صورت استفاده مداوم از این قرص‌ها، با پزشک مربوطه مشورت کنید.
7-استراحت
آخرین و البته مهم‌ترین راهکار، استراحت کردن است. بهتر است چند روز از انجام دادن فعالیت‌های سنگین بدنی، نشستن طولانی مدت، حمل بار و رانندگی کردن خودداری کنید. البته بهتر است این استراحت از چند روز بیشتر نشود. چون استراحت طولانی مدت باعث تضعیف عضلات می‌شود.
چگونه از گرفتگی عضلات گردن جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از گرفتگی گردن، راه‌های ساده‌ای وجود دارد که با عمل به آن‌ها می‌توان درد کمتری را تجربه کرد. در ادامه چند راه ساده اما مفید را برای شما بازگو کرده‌ایم.
- آب زیاد بنوشید.
- از تشک و بالش مناسب و استاندارد استفاده کنید.
- ما بین کار استراحت کنید و حرکات کششی گردن را انجام دهید.
- از استرس دوری کنید.
- هنگام کار با رایانه، درست بنشینید و ارتفاع صفحه لپ تاپ را با خود به درستی تنظیم کنید.
- از حمل کیف‌های سنگین خودداری کنید.
- ورزش را در برنامه روزانه خود بگنجانید.
- برای مدت طولانی ایستاده یا نشسته نمانید و وضعیت خود را تغییر دهید.
- وزن خود را متناسب نگه دارید.
چه نوع گرفتگی گردنی خطرناک است؟
تقریبا همه افراد گرفتگی گردن را تجربه کرده‌اند، ممکن است پس از یک چرت کوتاه روی کاناپه بوده باشد یا بعد از استفاده بیش از حد از موبایل و کامپیوتر. گرفتگی گردن معمولا یادآوری موقتی است برای تغییر حالت بدن و نیاز به استراحت. اما اگر با علائمی نظیر سردرد شدید و مداوم، تب، کاهش هماهنگی در دست و پا، دوبینی، بی اشتهایی، و سرگیجه همراه باشد؛ ممکن است نشان دهنده بیماری جدی‌ای باشد که نیاز به مراجعه فوری به پزشک را دارد. در ادامه چند نمونه از مهم‌ترین علائم را توضیح داده‌ایم.
1-سفت شدن گردن
در این نوع گردن درد، فرد معمولا در گردن خود احساس سفتی می‌کند. و همچنین گاهی اوقات دامنه حرکتش کاهش می‌یابد.
2-درد شدید گردن
در این مورد، فرد احساس می‌کند جسم تیزی از خارج به گردن او فشار وارد می‌کند. این درد معمولا به صورت موضعی عمل می‌کند.
3- سردرد
یکی از علائم میگرن، گرفتگی گردن به همراه سردرد است. اگر این سردرد همراه با دوبینی، سرگیجه و عدم تعادل باشد، حتما باید به پزشک مراجعه کرد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
معمولا گرفتگی گردن، بعد از مدت کوتاهی خود‌به‌خود برطرف می‌شود. و با روش‌هایی که در بالا ذکر شد، می‌توانید به بهبودی خود سرعت ببخشید. اگر بعد از مدتی همچنان احساس درد می‌کردید بهتر است به یک متخصص پزشکی ورزشی مراجعه کنید. پزشکی ورزشی تنها مربوط به ورزشکاران و آسیب‌های ناشی از ورزش نیست و می‌تواند به همه افرادی که از درد گردن، کمر درد و زانو درد، رنج می‌برند، کمک کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب سایت دکتر ناهید ونارجی متخصص پزشکی ورزشی مراجعه کنید. دکتر ونارجی با استفاده از روش‌های درمانی متفاوتی مثل ورزش درمانی، لیزر درمانی، آب درمانی، ماساژ درمانی، مگنت تراپی و طب سوزنی به بیماران خود کمک می‌کنند. در اینجا می‌توانید با ایشان در ارتباط باشید.
به علاوه اگر شما هم تجربه‌ای از درمان گرفتگی گردن دارید، می‌توانید در قسمت کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
سولات متداول
1-چطور درد ناشی از اسپاسم گردن را کاهش دهیم؟
با استفاده از راهکارهایی که در بالا گفته شد؛ نظیر حرکات کششی، ماساژ، گرما درمانی، کمپرس آب سرد و دارو درمانی می‌توان درد ناشی از گرفتگی گردن را کاهش داد.
2-چه زمانی باید نگران علائم گرفتگی گردن شویم؟
گرفتگی گردن به خودی خود عامل ایجاد نگرانی نیست. اما اگر همراه با عواملی مثل تب، سرگیجه، سردرد، دوبینی و ناهماهنگی بین اعضای بدن باشد؛ باید سریعا به پزشک متخصص مراجعه کرد.
3-تا چند روز مدت گرفتگی گردن طبیعی است؟
معمولا از چند ساعت تا چند روز طبیعی است. اما اگر بیشتر از یک هفته طول کشید بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید. خصوصا اگر علائم دیگری را دارید. بهتر است این کار را پشت گوش نیاندازید.