در این دنیای پرهیاهو و پرسر و صدا، به صدایی آرام و دل‌نشین نیاز داریم تا ذهنمان را به آرامش برسانیم. اما ممکن است صدای وزوزی عجیب و غریب مانند صدای وزوز حشرات یا زنگ زدن بشنویم و آرامش‌مان به هم بریزد. وزوز گوش یا Tinnitus یک مشکل یا اختلال رایج است که علتهای متعددی دارد. اما آیا می‌توانیم در برابر این صدای آزاردهنده بی‌تفاوت باشیم؟ بیایید در این مطلب به بررسی علت و عوارض وزوز گوش بپردازیم.
وز وز گوش چیست؟
به‌طورمعمول تینیتوس به صورت پیوسته یا تکرارشونده در طول زمان وجود دارد و ممکن است باعث ایجاد اختلال در خواب، تمرکز و کیفیت زندگی شود. شنیدن صدای زنگ یا وز وز در گوش یک اختلال رایج است که با شنیدن صداهای ناشی از داخل بدن یا خارجی مرتبط است. این عارضه می‌تواند در هر سن و در هر جنسیتی رخ دهد و ممکن است به صورت موقت یا دائمی باشد. این عارضه می‌تواند تأثیرات منفی بر روحیه و کیفیت زندگی فرد داشته باشد. در صورت تجربه وز وز گوش بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا علتهای ممکن را بررسی کند و درمان مناسبی برایتان تجویز کند. البته، در برخی موارد تینیتوس قابل‌درمان نیست و فقط می‌توان با استفاده از روش‌های مدیریت استرس و تغییر رفتارهای زندگی، عوارض آن را کاهش داد. همچنین، استفاده از سمعک و ماسک صدا می‌تواند به کاهش شدت تینیتوس کمک کند.
چرا صدای وز وز در گوشم می‌شنوم؟
اکثر افرادی که برای وزوز کردن گوش به دنبال کمک پزشک ورزشی هستند، آن را به عنوان صدای ذهنی و ثابت مانند صدای زنگ مداوم در گوش یا صدای وزوز در گوش تجربه می‌کنند. اما چیزهایی که باعث کاهش شنوایی (و وزوز کردن گوش) می‌شوند عبارتند از: صدای بلند، داروهایی که به اعصاب گوش آسیب می‌رسانند، جرم گوش نهفته، مشکلات گوش میانی، افزایش سن و….
شنیدن صدای وز وز در گوش می‌تواند در هر نقطه‌ای از مسیر شنوایی ایجاد شود، از گوش خارجی تا گوش میانی و داخلی تا قشر شنوایی مغز. شایع‌ترین علت وزوز گوش آسیب به سلول‌های مویی در حلزون گوش است. این سلول‌ها به تبدیل امواج صوتی به سیگنال‌های عصبی کمک می‌کنند. اگر مسیرها یا مدارهای شنوایی در مغز سیگنال‌هایی را که از حلزون گوش انتظار می‌رود دریافت نکنند، مغز در واقع در تلاش برای تشخیص سیگنال، در آن مسیرها افزایش می‌یابد. ازاین‌رو نویز الکتریکی حاصل به شکل وزوز به خود می‌گیرد. صدایی که اگر کم شنوایی در محدوده فرکانس بالا باشد، صدای آن بلند است و اگر در محدوده فرکانس پایین باشد صدای آن نیز کم است. اما وزوز کردن گوش ممکن است از جاهای دیگری نیز منشأ بگیرد. در ادامه به علت وزوز گوش پرداخته‌ایم.
علتهای اصلی وزوز گوش
وزوز کردن گوش یک احساس آزاردهنده و خسته‌کننده است که هرکس در یک‌لحظه آن را تجربه کرده است. این عارضه شامل پیچیدن ناگهانی صدایی خاص در گوش مانند زنبورهایی که وزوز می‌کنند، صدای زنگ متناوب، صدای بادی که می‌وزد و موارد این چنینی است. وزوز کردن گوش می‌تواند در یک گوش یا هر دو گوش رخ بدهد و می‌تواند دلایل زیر را داشته باشد:
. آسیب ناشی از صدا
تماس طولانی با صداهای بلند مانند صداهای بلند در کنسرت‌ها یا استفاده بی‌رویه از سیستم‌های صوتی می‌تواند منجر به آسیب به سلول‌های شنوایی در گوش‌ها شود و تینیتوس را ایجاد کند.
. عوامل محیطی
برخی عوامل محیطی مانند استفاده از اصناف صوتی، مواد شیمیایی مضر، مواد مخدر و الکل می‌توانند باعث ایجاد تینیتوس شوند.
. بیماری‌های گوش و سر
برخی از بیماری‌های گوش و سر می‌توانند تینیتوس را ایجاد کنند. از جمله انسداد مجرای گوش، سرماخوردگی، آنفلوانزا، ضربه به سر و صدمات درونی.
. بیماری‌های داخلی
برخی بیماری‌های داخلی مثل بیماری‌های قلبی عروقی، آریتمی قلبی، پرفشاری داخل جمجمه می‌توانند عامل تینیتوس باشند.
. عفونت گوش
عفونت در گوش می‌تواند باعث بروز وزوز کردن گوش شود. این مشکل ممکن است از عفونت در قسمت داخلی گوش، قسمت میانی یا حتی عفونت در قسمت خارجی گوش ناشی شود.
. استفاده بیش‌ازحد از داروها
مصرف بیش‌ازحد برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، ضدالتهاب‌ها و ضد آلرژی‌ها می‌تواند باعث بروز وزوز کردن گوش شود.
. فشارخون بالا
فشارخون بالا می‌تواند منجر به وزوز کردن گوش شود. فشارخون بالا می‌تواند عروق را در گوش تحت‌فشار قرار دهد و بدین ترتیب وزوز را ایجاد کند.
. تومور مغزی
یکی از علل جدی وزوز کردن گوش می‌تواند وجود تومور مغزی باشد. تومورهای مغزی می‌توانند به عنوان علت وزوز کردن گوش عمل کنند و باید توسط تخصصی اوریست مغز و اعصاب شناسایی شوند.
. ضربه به سر
ضربه‌های شدید به سر می‌توانند منجر به وزوز کردن گوش شوند. درصورتی‌که پس از ضربه به سر وزوز کردن گوش رخ دهد، بهتر است به یک متخصص اوریست مغز و اعصاب مراجعه کنید.
. رژیم غذایی نامناسب و استرس
رژیم غذایی ناسالم، مصرف قرص‌ها و داروها، تجربه استرس مزمن و اضطراب می‌توانند نقشی در بروز تینیتوس داشته باشند.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که علتهای گفته‌شده عمومی هستند و نمی‌توانند جایگزین مشاوره پزشکی حرفه‌ای شوند. اگر وزوز کردن گوش شما مداوم و مزاحم است، بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت دقیق آن را تشخیص دهد و درمان مناسبی برای شما تجویز کند.
سایر علل وزوز گوش
علتهای کمتر شایع عارضه وزوز کردن گوش شامل سایر مشکلات گوش، بیماری‌های مزمن سلامت و آسیب‌ها یا شرایطی است که بر اعصاب گوش یا مرکز شنوایی در مغز شما تأثیر می‌گذارد. این علل شامل موارد زیر است:
. اختلال عملکرد شیپور استاش
در این حالت، لوله‌ای که گوش میانی را به گلوی فوقانی متصل می‌کند، همیشه منبسط می‌شود و می‌تواند باعث احساس پری گوش شود.
. تغییر استخوان گوش
سفت شدن استخوان‌های گوش میانی ممکن است بر شنوایی شما تأثیر بگذارد و باعث وزوز کردن گوش شود.
. اسپاسم عضلانی در گوش داخلی
ماهیچه‌های گوش داخلی می‌توانند منقبض شوند (اسپاسم) که می‌تواند منجر به وزوز کردن گوش، کاهش شنوایی و احساس پری گوش شود. این گاهی اوقات بدون هیچ دلیل قابل توضیحی اتفاق می‌افتد، اما همچنین می‌تواند ناشی از بیماری‌های عصبی، از جمله ام اس باشد.
. نوروم آکوستیک یا سایر تومورهای سر و گردن
نوروم آکوستیک یک تومور غیر سرطانی (خوش‌خیم) است که روی عصب جمجمه‌ای که از مغز به گوش داخلی شما می‌رود ایجاد می‌شود و تعادل و شنوایی را کنترل می‌کند. سایر تومورهای سر، گردن یا مغز نیز می‌توانند باعث وزوز کردن گوش شوند.
سایر شرایط مزمن شرایطی از جمله دیابت، مشکلات تیروئید، میگرن، کم‌خونی و اختلالات خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس همگی با وزوز کردن گوش مرتبط هستند.
عوارض وزوز گوش
عارضه وزوز گوش بدن افراد را به صورت متفاوت تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای برخی افراد وزوز کردن گوش می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. اگر وزوز گوش دارید، ممکن است این عوارض را نیز تجربه کنید:
- سردرد
- خستگی
- افسردگی
- مشکلات خواب
- مشکل در تمرکز
- مشکلات حافظه
- اضطراب و تحریک‌پذیری
درمان وز وز گوش
وز وز گوش یا تینیتوس، یک حالت ناراحت‌کننده است که ممکن است بر کیفیت زندگی تأثیر مستقیم داشته باشد. تمرینات و درمان‌های مختلفی برای مدیریت تینیتوس وجود دارد. این درمان‌ها بسته به علت و شدت این عارضه متفاوت خواهد بود. در زیر چند روش متفاوت برای درمان وزوز گوش ذکرشده است:
. ترک عادات مضر
کاهش مصرف قهوه، الکل و سیگار که ممکن است به بهبود تینیتوس منجر شوند.
. صدا درمانی
این روش شامل استفاده از صداهای دیگر، مانند موسیقی آرامش‌بخش یا صدای طبیعت، به عنوان روشی برای جلوگیری از تمرکز بر روی صدای تینیتوس است.
. تمرین‌های روزمره
تمرین‌های روزمره می‌توانند به تهیه فرصت برای استراحت و آرامش اعصاب شما کمک کنند. تنظیم زمان استراحت می‌تواند افزایش تمرکز روزانه شما را تسهیل کرده و از تمرکز بر صدای تینیتوس منع کند.
. درمان دارویی
برخی از داروها، مانند آنتی‌دپرسانت‌ها و ضد اضطراب‌ها، می‌توانند به شما در مدیریت اضطراب و استرس مرتبط با وز وز گوش کمک کنند.
. درمان تحریکی الکتریکی مغناطیسی
در این روش، تحریک‌های الکتریکی و مغناطیسی برای تحریک عملکرد مغز و بهبود علائم تینیتوس استفاده می‌شود.
لازم به ذکر است که قبل از هرگونه درمان، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بتوانید بهترین روش درمانی را بر اساس علل و شدت وز وز گوش خود انتخاب کنید.
درمان خانگی وز وز گوش
درمان تینیتوس می‌تواند به شکل‌های مختلفی انجام شود، علاوه بر درمان‌های پزشکی به مدت کوتاه نیز می‌توان از درمان‌های خانگی برای کاهش ناراحتی‌ها استفاده شود. در ادامه تعدادی از روش‌های درمان خانگی برای کاهش وز وز گوش را بررسی خواهیم کرد:
. موسیقی
گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش می‌تواند به شما کمک کند تا تمرکز خود را از صدای زنگ در گوش به سمت موسیقی منتقل کنید. انتخاب موسیقی آرامش‌بخش و بدون کلام مناسب، می‌تواند در کاهش این صدا بسیار مفید باشد.
. تمرین‌های آرامش
تکنیک‌های آرامش مانند یوگا و مدیتیشن می‌توانند به شما کمک کنند تا استرس و نگرانی را کاهش داده و تمرکز خود را به سمت تحریک‌های آرامش‌بخش معطوف کنید.
. تراپی صدا
استفاده از تراپی صدا مثل صداهای طبیعی مانند صدای آب یا باد می‌تواند به شما کمک کند تا مغز خود را به این صداهای طبیعی عادت دهید و تمرکز خود را از وز وز گوش به سمت صداهای آرامش‌بخش منتقل کنید.
. رژیم غذایی سالم
مصرف غذاهای سالم و کاهش مصرف مواد محرک مثل قهوه و الکل می‌تواند در کاهش ناراحتی‌های تینیتوس مفید باشد.
. تمرین بدنی منظم
ورزش و تمرین منظم می‌تواند به بهبود عمومی بدن شما کمک کرده و استرس را کاهش دهد که این موضوع می‌تواند بهبود درمان تینیتوس را تسهیل کند.
بااین‌حال باید توجه داشت که این روش‌ها ممکن است برای همه افراد به طور یکسان مؤثر نباشند و در صورت شدت یا بُروز تغییرات در وضعیت وز وز گوش بهتر است به یک پزشک ورزشی ماهر مراجعه کنید.
چه زمانی برای تشخیص و درمان این مشکل باید به پزشک ورزشی مراجعه کنیم؟
بسته به شدت و مدت‌زمان وز وز گوش و نحوه تأثیر آن بر زندگی روزمره شما ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک ورزشی داشته باشید. در ادامه مواردی ذکر شده‌اند که می‌توانند به اهمیت مراجعه به پزشک ورزشی برای تشخیص و درمان وزوز گوش اشاره کنند:
. شدت بالا
اگر شدت وزوز گوش به حدی است که تداخل قابل‌توجهی با کارهای روزمره و فعالیت‌های شما دارد، بهتر است به پزشک ورزشی مراجعه کنید.
. تغییرات شدید
اگر وزوز کردن گوش شما تغییرات شدید داشته باشد و به طور ناگهانی بروز پیدا کند یا تشدید شود، مراجعه به پزشک ورزشی یک راه‌حل مناسب است.
. اثرات عصبی
اگر Tinnitus عوارض عصبی مانند سردرد شدید، سرگیجه، تشنج و یا تغییر در شنوایی برای شما دارد، بهتر است به پزشک ورزشی مراجعه کنید.
. استمرار مدت طولانی
اگر تینیتوس شما برای مدت طولانی (بیش از 6 ماه) ادامه داشته و بهبودی طبیعی نداشته است، بهتر است به پزشک ورزشی مراجعه کنید.
همچنین اگر علائم دیگری از این عارضه همچون درد گوش، عدم توازن، سرگیجه یا تغییرات شنوایی دارید، بهتر است به پزشک ورزشی مراجعه کنید تا علت این علائم را بررسی کند و درمان مربوطه را برای بهبودتان تجویز کند.
ویژگی‌های پزشک ورزشی خوب و مرکز تراپی خوب جهت درمان این مشکل چیست؟
ویژگی‌هایی که برای درمان مشکل Tinnitus، باید در یک پزشک ورزشی خوب و یک مرکز تراپی خوب وجود داشته باشند، عبارتند از:
. تخصص در حوزه پزشکی ورزشی
یک پزشک ورزشی با تخصص در این زمینه مجهز به دانش، مهارت و تجربه کافی در ارزیابی و درمان مشکلات پزشکی ورزشی، از جمله Tinnitus باشد.
. تشخیص صحیح
یک پزشک ورزشی خوب باید توانایی تشخیص و تفکیک بین علائم Tinnitus و سایر مشکلات پزشکی مشابه را داشته باشد.
. ارزیابی جامع
ویژگی یک مرکز تراپی خوب برای درمان وزوز گوش شامل ارائه ارزیابی جامع بیمار برای تشخیص علت و شدت این عارضه است. این روند ارزیابی شامل جمع‌آوری سوابق پزشکی، انجام معاینات فیزیکی و شنوایی و ممکن است آزمایش‌های تکمیلی نیز لازم باشد.
. تجربه در درمان وزوز گوش
مرکز تراپی و پزشک ورزشی باید تجربه کافی در درمان وزوز کردن گوش را داشته باشد و روش‌های متنوعی برای مدیریت علائم وزوز گوش، مانند تغییرات رژیم غذایی، تمرینات ورزشی و تکنیک‌های مراقبت از شنوایی را دانسته و به بیماران خود معرفی کند.
. ارتباطات و همکاری
پزشک ورزشی و مرکز تراپی باید علاوه بر دارا بودن دانش و تجربه لازم، با بیماران خود به خوبی ارتباط برقرار کرده و همکاری کنند تا طرح درمانی مناسب و سازگار با نیازهای بیمار تعیین شود.
به‌طورکلی، امکانات و توانایی‌های مرکز تراپی، تجربه و تخصص پزشک ورزشی از عوامل اصلی در انتخاب یک متخصص موفق هستند.
پیشگیری از وز وز گوش
پیشگیری از تینیتوس با پیروی از مراحل زیر، شما را از شر ابتلا به این عارضه نجات می‌دهد. وزوز گوش ممکن است باعث ناراحتی و اختلال در زندگی روزمره شود. در ادامه به برخی از روش‌های پیشگیری از وزوز گوش اشاره خواهیم کرد:
. حفظ سلامت گوش
استفاده نادرست و یا مفرط از لوازم صوتی، مانند هدفون یا بلندگوها و…، می‌تواند باعث آسیب به گوش و به تینیتوس منجر شود؛ بنابراین، حفظ سلامت گوش و استفاده صحیح از لوازم صوتی بسیار مهم است.
. استفاده از محافظ گوش
درصورتی‌که با شرایط نویز بلندی روبرو هستید، مانند کار در محیط‌های صنعتی یا حضور در کنسرت‌ها، استفاده از محافظ گوش مناسب برای کاهش عوارض صوتی می‌تواند مفید باشد.
. کاهش استرس
استرس می‌تواند تینیتوس را تشدید کند؛ بنابراین، حرفه‌های مرتبط با مدیریت استرس، مانند یوگا و مدیتیشن، ممکن است به کاهش تینیتوس کمک کنند.
. اجتناب از عوامل مضر
مصرف بیش‌ازحد قهوه، الکل و دخانیات ممکن است تینیتوس را شدیدتر کند. در مقابل آن، استفاده معتدل از این موارد ممکن است به کاهش تینیتوس کمک کند.
. مراقبت از سلامت جسمی
حفظ سلامت عمومی بدن، از جمله مراقبت از قلب و عروق، کاهش خطر بروز تینیتوس را دارد. مشکلات قلبی می‌توانند باعث ایجاد تینیتوس شوند، بنابراین، مشاوره پزشک در این مورد بسیار مهم است.
برای تحقیق در مورد راهکارهای بیشتر، بهتر است با یک پزشک ورزشی و یا متخصص گوش مشورت کنید.
سخن آخر
وز وز گوش یک وضعیت ناراحت‌کننده است که تأثیر زیادی بر روی کیفیت زندگی افراد می‌گذارد. بااین‌حال، یک پزشک ورزشی خوب به شما کمک می‌کند تا با Tinnitus، مبارزه کنید. درمان وزوز گوش چالش‌های خود را دارد، اما با رویکردهای منحصربه‌فرد پزشک ورزشی، می‌توانید برای کنترل و تسکین این علائم مزاحم، اقدام کنید. پزشک ورزشی به شما تمرینات و تکنیک‌های فیزیکی خاصی را توصیه خواهد کرد که بهبود وضعیت شما را تسهیل می‌کنند. علاوه بر آن، پزشک ورزشی، به شما تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی پیشنهاد خواهد داد که به بهبود علائم Tinnitus کمک می‌کند. همچنین، دکتر ناهید ونارجی به شما راهنمایی و پشتیبانی روحی می‌دهد تا با این بیماری مبارزه کنید و به روحیه‌ای مثبت و قوی دست یابید. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره با شماره 02536505064 تماس بگیرید.