مدت‌ها بود که از درد گردن و کمر رنج می‌بردم تا حدی که در هفته‌ی اخیر چند روزی را از محل کارم مرخصی گرفته و استراحت می‌کردم؛ اما پس از هر بار بیرون آمدن از تخت خواب و یا بیدار شدن این دردها را بیشتر حس می‌کردم. یکی از دوستانم که پزشک بود احتمال مبتلا شدن به آرتروز ستون فقرات کمری را داد.
بی‌حسی دست و پاها، گردن درد، کمر درد و برخی علائم دیگر را که مربوط به این عارضه است، در من قابل مشاهده بود و خیلی زود پی بردم که به آرتروز مبتلا شده‌ام. پس باید به پزشک متخصص جهت تشخیص درست و درمان آن مراجعه می‌کردم.
اگر شما و یا اطرافیانتان هم برخی از این علائم را دارید و یا دوست دارید بیشتر درباره‌ی آرتروز بدانید، از خواندن این مقاله غافل نشوید.
در این مقاله هرآنچه نیاز است درباره‌ی علائم آرتروز ستون فقرات، راه های درمان آرتروز ستون فقرات بدانید را در اختیار شما قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید تا علاوه‌بر آشنا شدن و پیشگیری از ابتلا به این عارضه، علائم آرتروز کمر و راه های درمان آرتروز کمر را نیز فراگیرید.
آرتروز ستون فقرات چیست؟ آشنایی با آن
آرتروز را می‌توان یک مشکل شایع در ستون فقرات دانست که علائم زیادی با خود به همراه دارد. این عارضه در بین بیماران مسن یک مشکل شایع است البته امکان دارد در همه‌ی رده‌های سنی نیز مشاهده شود. در برخی از بیماران خطر ابتلا به آرتروز ستون‌های فقرات بیشتر است این بیماران عبارتند از
- کسانی که اضافه وزن دارند
- افراد با سن بالا
- افرادی که مشاغل سنگین دارند
- کسانی که به ستون مهره‌های آن‌ها آسیبی وارد شده‌است.
آرتروز یک عارضه است که در مفصل‌های اتصال‌دهنده‌ی مهره‌ها بوجود می‌آید. اگر در اعضای خانواده‌تان کسی به اسپوندیلوز مبتلاست ممکن است شما هم به کمر درد و گردن درد مرتبط با آن دچار شوید.
سه نقطه‌ی اتصال مهره‌ها
خوب است بدانید که مهره‌های ستون فقرات از سه نقطه بهم متصل می‌شوند. اولین نقطه در جلوی نخاع است که توسط یک دیسک بالش مانند به یکدیگر متصلند.
نقطه‌ی دوم، پشت نخاع است و مهره‌ها با مفسل فاست که دو مفصل کوچک هستند بهم متصل می‌شوند. این مفاصل با کمک دیسک بین مهره‌ای بر حرکات ستون فقرات تاثیر می‌گذارند مانند چرخیدن و خم شدن و…
قوز کمر هم یکی از اختلالات ستون فقرات است که انحنای رو به بیرون ستون فقرات بسیار زیاد و بیشتر از حد طبیعی است و در بخش بالای پشت بدن یک گردی غیر طبیعی ایجاد می‌شود. احتمال بروز عارضه‌ی گوژپشتی در تمامی سن‌ها وجود دارد؛ ولی در نوجوانان بیشتر دیده می‌شود. این عارضه با فیزیوتراپی و قوزبند تا حدودی از بین می‌رود. فیزیوتراپ به شما نحوه‌ی قرارگیری بدن را آموزش می‌دهد و در تقویت عضلات ستون فقرات کمک می‌کند.
استئوآرتریت یا آرتروز استهلاکی از شایع‌ترین نوع آرتروز ستون‌های فقرات است که نام دیگر آن در پزشکی اسپوندیلوز نیز است. هنگامی که مفاصل مبتلا به آماس شوند حرکت کردن ستون فقرات در ناحیه‌ی گردن و کمر به علت درد شدید بسیار سخت خواهد بود.
عارضه‌های آرتروز ستون فقرات
از عارضه‌های آرتروز ستون‌های فقرات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تنگی کانال‌های نخاعی که بیشتر در افراد مبتلا به آرتروز ستون فقرات کمری وجود دارد. هنگامی که آرتروز پیشرفت می‌کند اعصاب تحت فشار زیادی قرار می‌گیرد و باعث ایجاد علائم مربوط به تنگی کانال نخاعی می‌شود مثل بی حسی، راه رفتن سخت، درد پا، خارش و…
- با تحلیل رفتن برخی مفاصل فاست ستون فقرات بر اثر آرتروز ستون‌های فقرات، این امکان وجود دارد که دیسک با گدشت زمان فرسوده شود. آرتروز فاست در بیشتر مواقع با عارضه‌های مربوط به دیسک ستون فقرات همراه است.
آرتروز ستون فقرات؛ علائم و نشانه های مشترک افراد مبتلا
از شایع‌ترین علائم آرتروز ستون فقرات می‌توان به درد و گرفتگی کمر اشاره کرد. افراد مبتلا معمولا در اوایل صبح و یا هنگام بیرون آمدن از تخت دچار گرفتگی می‌شوند که با طی شدن روز ممکن است بهتر شوند. با فعالیت طولانی و شدید ممکن است علائم ارتروز نیز تشدید شود.
هنگامی که علائم ارتروز کمر شدیدتر می‌شود، مفاصل شروع به ساخت خارهای استخوانی می‌کنند که التهاب و تورم بافت را به همراه دارد. با تحت فشار قرار گرفتن ریشه‌های عصبی اطراف این مفاصل تنگی نخاع ایجاد می‌شود. بنابراین افراد مبتلا به آرتروز معمولا دچار نشانه‌های عمومی تنگی کانال نخاع می‌شوند.
علل ابتلا به آرتروز ستون فقرات چیست؟
دربین افراد مختلف، علت آرتروز ستون‌های فقرات متفاوت است؛ زیرا انواع مختلفی از آرتروز فقرات باعث تحت تاثیر قرار گرفتن ستون مهره می‌شوند و در بیشتر مواقع حتی علت خاصی هم ندارد. بطور کلی عواملی در دچار شدن به این عارضه شناخته شده‌اند از جمله:
- محدوده سنی که در بیشتر مواقع برای افراد پیرامون چهل و پنج سال اتفاق می‌افتد
- آسیب‌هایی که بدلیل تصادف، حادثه‌های ورزشی، آسیب شغلی و… اتفاق می‌افتد.
- جنسیت افراد نیز تاثیرگذار است مثلا زن‌ها حدود دو برابر بیشتر احتمال ابتلا دارند.
- وزن نیز تاثیر بسزایی دارد و با افزایش وزن فشار به مفاصل بیشتر شده و آرتروز رخ می‌دهد.
- وراثت نیز بی‌تاثیر نبوده و بدشکلی‌های بدنی حاصل از ارث بردن در مفاصل و غضروف‌ها تاثیر می‌گذارد.
آرتروز ستون فقرات؛ بهترین روش تشخیص کدام است؟
جهت درمان و تشخیص آرتروز ستون‌های فقرات ابتدا باید سوابق پزشکی بیمار بررسی شده و سپس معاینه فیزیکی انجام شود. در برخی موارد چند آزمایش هم انجام می‌گیرد مانند
- Cta مجموعه‌ای عکس‌برداری توسط اشعه ایکس که جزئیات و تصویر ستون فقرات را به پزشک نشان می‌دهد.
- ام‌آرآی نیز یک آزمایش است که از امواج رادیویی جهت بررسی ستون فقرات کمک می‌گیرند. معمولا این اسکن‌ها برای برنامه‌های قبل از جراحی مانند همجوشی مهره کمر، فشارزدایی و … استفاده می‌شود. ام‌آرآی در دانستن سلامت دیسک، فتق دیسک کمر و تومور نخاعی و… دارای دقت و حساسیت زیادی است.
- میلوگرافی نیز از راه‌های تشخیص است که در آن پزشک یک مایع رنگی را به داخل ستون فقرات فرد تزریق می‌کند.
درمان سنتی ممنوع؛ چند روش تضمینی برای رهایی از آرتروز
بسته به علائمی که در بیمار دیده می‌شود راه های درمان آرتروز ستون فقرات نیز متفاوت است. معمولا با مراحل ساده شروع به درمان می‌کنند تا در صورت بهبود نیافتن بیمار، مراحل درمان را پیچیده‌تر کنند. بعضی از روش‌های درمان آرتروز در زیر آورده شده است.
کاهش وزن
کم کردن وزن برای افرادی که مفصل‌های فرسوده دارند کاری بسیار دشوار است با این حال حتی اگر بتوانند مقدار کمی هم وزن کم کنند تاثیر بسزایی در کاهش درد دارد. با کاهش وزن مفاصل فاست کمتر تحت فشار فشار هستند و در نتیجه درد نیز کم می‌شود.
سرما و گرما
سرما دادان و گرما دادن تاثیر زیادی در درمان آرتروز ستون فقرات دارد. به‌کارگیری گرما قبل از انجام فعالیت جهت شل کردن ستون فقرات بسیار کارساز است. بعد از فعالیت‌های شدید نیز به کار بردن یخ تاثیر خوبی دارد.
فیزیوتراپی
از فیزیوتراپی جهت تقویت عضله‌های ستون مهره در قسمت کمر استفاده می‌کنند. با قوی‌تر شدن عضلات پشتیبانی از ستون فقرات نیز بهتر شده و باعث کمتر شدن بار وارده شده روی ستون فقرات می‌شود. حتی در بیمارانی که تناسب اندام دارند و فعالیت کرده‌اند هم می‌توان با قوی‌تر کردن عضلات ستون مهره در کاهش کمر درد و علائم بیماری تاثیر گذاشت.
داروهای ضد التهاب
با استفاده از این داروها التهاب اطراف مفصل درگیر آماس را می‌توان کاهش داد. با التهاب کمتر، درد هم کمتر می‌شود البته حتما با تشخیص و تجویز پزشک باید مصرف شود.
درمان جایگزین
ماساژ، طب سوزنی، درمان طبیعی، مغناطیس درمانی و… در این دسته قرار می‌گیرند و در تاثیر مثبت آن‌ها در درمان بیماری شکی نیست. هیچ تحقیق علمی در تاثیرگذاری این روش‌ها وجود ندارد اما بیشتر آن‌ها دارای عوارض و قیمت کمی هستند.
درمان کایروپراکتیک
معمولا پزشکان کایروپراکتور تنظیم ستون فقرات را به کمک روشی بنام مانیبولاسیون تنظیم می‌کنند. با این روش درد بطور زیادی کاهش می‌یابد که در بیشتر مواقع موقتی است.
تزریقات اپیدورال
یکی از روش‌های مناسب جهت توزیع کردن استروئید برای اطراف ناحیه‌ی دچار مبتلا است. کورتیزون از داروهای ضدالتهاب قدرتمند است که با استفاده از سوزن، دارو مستقیما به بافت درگیر آرتروز می‌رسد.
تزریق در مفاصل فاست
از روش‌های رایج در درمان ستون فقرات، این تزریقات هستند. در این روش از داروی بی‌حسی که معمولا استروئیدی است کمک گرفته و مستقیما درون مفصل فرسوده تزریق می‌کنند. هدف اصلی این کار دو چیز است اول اینکه آرتروز مشخص شده در مفاصل فاست تایید شود به اینگونه که اگر فرد بعد از نزریق درمان شد پس منشا اصلی هم درست تشخیص داده شده و دوم اینکه با تزریق در مفاصل، درد بطور قابل ملاحظه‌ای برای هفته‌ها و ماه‌ها کم شده و به بیمار اجازه‌ی دنبال کردن دیگر برنامه‌های درمانی را می‌دهد.
سخن پایانی
همانطور که در بالا هم گفته شد از علل اصلی ابتلا به آرتروز ستون فقرات بالا رفتن سن است؛ اما به یاد داشته باشید که افراد مسن زیادی هم هستند که از سلامت بالایی برخوردار بوده و هرگز به این عارضه دچار نمی‌شوند. می‌توان با مراقبت و پیشگیری سلامت خود را حفظ کرد.
دکتر ناهید ونارجی با داشتن تخصص و تجربه‌ی فراوان می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند. ایشان با دارا بودن مدرک، دانش و آگاهی لازم راه های درمان ارتروز کمر را به شما پیشنهاد داده و جهت مشاوره در خدمت شماست. جهت برقراری ارتباط می‌توانید تماس حاصل کرده و یا سوالاتذخود را از طریق کامنت از ما بپرسید.
امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید.
سوالات متداول
1-آیا می‌توان آرتروز را بخشی از فرآیند افزایش سن دانست؟
به طور کلی بله می‌توان گفت که با افزایش سن بدن مبتلا به فرسایش می‌شود. در طی سال‌ها استفاده کردن از بدن و یا زیاده‌روی در استفاده از ستون فقرات می‌تواند سبب تغییر در قسمت‌های مختلف ستون فقرات، مفاصل، دیسک‌های مهره‌ای و… شود که در عملکرد آن‌ها نیز اثرگزار است.
2-از علائم رایج آرتروز چیست؟
در بالا به طور کامل توضیح داده شده؛ اما از علامت‌های رایج آن دردهای گاه و بی‌گاه در شانه‌ها، انگشت‌ها، بازوها و… ، احساسی سفتی در ناحیه‌ی گردن به هنگام بیدار شدن، بی‌حسی و حساسیت در گردن و شانه و…
3-بهترین روش تشخیص آرتروز کدام است؟
از بهترین روش‌هایی که پزشکان نیز توصیه می‌کنند تهیه‌ی عکس رادیولوزی است. در این مقاله بطور جامع توضیح داده شده‌است.
4-آیا عمل جراحی برای درمان آرتروز ستون فقرات نیز وجود دارد؟
بله در موارد خیلی کمی نیاز به عمل جراحی پیدا می‌شود؛ اما پزشکان تمام تلاش خود را در جهت انجام ندادن عمل می‌کنند و گاهی چندین روش درمانی را با هم انجام می‌دهند که در بیشتر مواقع مشکل را برطرف کرده و نیازی به عمل جراحی نمی‌شود.