آیا در اطراف خود کسی را دیده‌اید که یک طرف صورت او فلج شده باشد؟ فلج بلز یا فلج صورت، یک بیماری موقت است که موجب ضعف یا ازکارافتادن ماهیچه‌های صورت در یک یا هر دو طرف می‌شود. علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست، اما تحقیقات نشان می‌دهد که یک عفونت ویروسی در اغلب موارد می‌تواند مسبب این بیماری باشد. درمان این حالت بستگی به شدت و مدت‌زمان فلج دارد. در برخی موارد، فلج بلز به طور خودبه‌خود بهبود می‌یابد و در طول چند هفته یا چند ماه تدریجاً رفع می‌شود. در موارد دیگر، نیاز به درمان‌هایی شامل داروها، تمرینات توان‌بخشی و در برخی موارد، انجام عمل جراحی است. در دهانه این نوشتار با ما همراه باشید تا با علت فلج صورت و نحوه درمان آن آشنا شوید.
علائم فلج بلز
فلج صورت، معمولاً با ظهور ناگهانی و تدریجی علائم آغاز می‌شود. در 48 تا 72 ساعت اولیه بعد از شروع، علائم معمولاً شدیدتر می‌شوند و سپس ثابت می‌مانند. برخی از علائم شایع Bell’s palsy عبارتند از:
1. فلج ناگهانی یا ضعف در یک یا هر دو طرف صورت
ماهیچه‌ها در صورت آسیب‌دیده فلج می‌شوند و باعث عدم قابلیت کنترل لب‌ها، چشم‌ها و سایر بخش‌های صورت می‌شود.
2. بسته نشدن چشم و لب‌ها در سمت آسیب‌دیده
بر اثر فلجی که در یک طرف از صورت رخ می‌دهد، این قوام‌ها قادر به حرکت و کنترل کردن حرکات خود نیستند.
3. سوزش در چشم
به دلیل عدم توانایی در پلک زدن و خشکی چشم، سوزش و ناراحتی در چشم رخ می‌دهد.
4. آبریزش از دهان
در نتیجه فلج صورت، بخشی از دهان آسیب می‌بیند و اشکال در کنترل تولید و جابجایی ترشحات دهانی به وجود می‌آید.
5. تغییر در چهره
صورت طبیعی فرد تحت تأثیر قرار گرفته و تغییراتی نظیر جابه‌جایی ابرو، افتادگی صورت و تغییر حس چشایی ظاهر می‌شود.
6. احساس درد در صورت
برخی افراد ممکن است درد یا عدم راحتی در مناطق مختلف صورت خود تجربه کنند.
7. حساسیت به صدا (هیپراکوزیس)
در بعضی موارد، فلج بلز می‌تواند منجر به افزایش حساسیت به صدا شود.
8. حساسیت در قرینه نبودن صورت
بعضی افراد ممکن است احساس کنند که صورت آن‌ها “نیست” و درک درستی از قرینه نبودن صورت خود نداشته باشند.
در صورت تجربه هر یکی از این علائم، مهم است که سریعاً به پزشک ورزشی مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان موردنیاز خود را دریافت کنید. برای این منظور، می‌توانید با پزشک ورزشی خانم دکتر ناهید ونارجی مشورت کنید و نکات و راهکارهای درمانی ایشان را به‌کارگیرید تا سریع‌تر بهبود پیدا کنید.
علت فلج بلز
علت فلج صورت هنوز به طور دقیق مشخص نشده است؛ اما برخی عوامل و شرایط زیر می‌توانند منجر به فلج عصب هفتم (فلج بلز) شوند:
1) التهاب عصب هفتم
التهاب عصب هفتم در نزدیکی شقیقه می‌تواند عصب را فشرده کند و باعث آسیب و فلج صورت شود.
2) عفونت ویروسی
عفونت‌های ویروسی مانند ویروس هرپس سیمپلکس، ویروس هرپس زوستر (آبله مرغان و زونا) و بیماری لایم (که توسط کنه تیک منتقل می‌شود) ممکن است باعث فلج بلز شوند.
3) بیماری‌های منتقله جنسی
بیماری سل، سیفلیس، گونورها (زنان نیره) و ایدز می‌توانند باعث فلج صورت شوند.
4) بیماری‌های التهابی
بیماری سارکوئیدوز و برخی از بیماری‌های التهابی دیگر ممکن است عامل فلج صورت باشند.
5) عوامل عروقی
وجود سیستم عروقی ناقص در نزدیکی عصب هفتم می‌تواند فشار روی عصب را افزایش داده و فلج صورت را تحریک کند.
6) استرس و عوامل روانی
استرس شدید و برخی عوامل روانی ممکن است به عنوان عوامل موجب فلج صورت عمل کنند، اما تأثیر دقیق این عوامل هنوز مشخص نیست.
مهم است بدانید که چندین عامل می‌توانند درهم‌آمیخته شده و باعث بروز فلج صورت شوند. همچنین، هر فرد ممکن است به صورت متفاوت و در پاسخ به عوامل مختلف برای فلج بلز آسیب ببیند.
روش تشخیص فلج صورت
تشخیص فلج صورت معمولاً بر اساس علائم بالینی و ارزیابی از طریق معاینه فیزیکی توسط پزشک ورزشی انجام می‌شود. روش‌های تشخیص Bell’s palsy عبارتند از:
１. معاینه جسمانی
پزشک ابتدا صورت شما و دیگر بخش‌های صورت را بررسی می‌کند. او می‌تواند به شما برخی دستورالعمل‌هایی بدهد تا عضلات صورت خود را تحریک کنید و جابه‌جایی یا عدم توانایی آن‌ها را تشخیص دهید.
２. ارزیابی قوام عضلات
از طریق این ارزیابی پزشک بررسی می‌کند که آیا عضلات صورت شما قادر به حرکت هستند و نحوه کنترل آن‌ها چگونه است.
３. آزمون عملکرد عصبی
پزشک ممکن است از آزمون‌هایی مانند آزمون بینایی، آزمون شنوایی، آزمون حس و آزمون تعقیب دست داشته باشد تا عملکرد عصبی شما را بررسی کند و نشان دهد آیا سایر عصب‌ها نیز درگیر هستند یا خیر.
４. آزمایش‌های تصویربرداری
در برخی موارد خاص و به عنوان بخشی از ارزیابی تشخیصی، پزشک ممکن است برای تصویربرداری دقیق‌تر از مغز یا عصب هفتم شما از آزمایش‌هایی نظیر اندوسکوپی، توموگرافی، رزونانس مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT scan) استفاده کند.
تشخیص فلج صورت بستگی به نوع و شدت علائم شما دارد. مهم است که به پزشک خود درباره هرگونه علامت و نشانه مشکوک خود اطلاع دهید تا بتواند تشخیص دقیق و درمان مناسب را برای شما تعیین کند.
چه زمانی برای تشخیص و درمان این مشکل باید به پزشک ورزشی مراجعه کنیم؟
در صورتی که شما علائم فلج صورت را در خود مشاهده می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم به یک پزشک ورزشی متخصص مراجعه کنید. یک پزشک عمومی می‌تواند شروعی مناسب برای تشخیص و مشاوره باشد؛ اما در صورتی که شما به ورزش و تمرینات فیزیکی روزانه خود اهمیت می‌دهید، به پزشک ورزشی مراجعه کردن بهتر است. زمان مناسب برای مراجعه به پزشک ورزشی شامل موارد زیر است:
- در صورتی که علائم و نشانه‌های فلج صورت تا 72 ساعت پس از شروع حمله مشاهده‌شده باشند، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
- اگر علائم شما شدید است و تداوم دارد، مانند فلج کامل یا مشکلات ناهنجار در حس و عملکرد عصبی، باید بلافاصله به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
- در صورتی که علائم شما بهبود نمی‌یابند و تا 2 هفته پس از شروع حمله ادامه دارند، نیاز است به پزشک مراجعه کنید.
در مراحل اولیه، پزشک ممکن است از شما سؤالاتی درباره علائم، سابقه پزشکی و تاریخچه ورزشی‌تان بپرسد. همچنین، پزشک ممکن است به شما تشخیص موقت بدهد و برای تشخیص نهایی یا توصیه به درمان تخصصی مراحل بعدی را طی کنید. به‌هرحال اهمیت داشتن یک تشخیص صحیح و درمان مناسب به منظور بهبود علائم و جلوگیری از مشکلات بیشتر ضروری است. برای این منظور بهتر است به پزشک ورزشی خانم دکتر ناهید ونارجی مراجعه کنید.
ویژگی‌های پزشک ورزشی خوب و مرکز تراپی خوب جهت درمان این مشکل چیست؟
ویژگی‌های پزشک ورزشی خوب و مرکز تراپی خوب برای درمان فلج بلز عبارتند از:
１- تخصص و تجربه در زمینه پزشکی ورزشی
پزشک ورزشی باید دارای تخصص و تجربه کافی در زمینه بررسی و درمان مشکل فلج صورت باشد. او باید با علائم و درمان فلج بلز آشنا باشند و توانایی تشخیص صحیح و ارائه درمان مناسب را داشته باشد.
２- آگاهی از جدیدترین روش‌ها و تحقیقات
پزشک ورزشی خوب باید با جدیدترین مطالعات و تحقیقات در زمینه فلج صورت آشنا باشد. او باید به‌روز بوده و از روش‌ها و درمان‌های جدید برای درمان این مشکل استفاده کند.
３- همکاری و تعامل مناسب
یک پزشک ورزشی خوب باید توانایی برقراری همکاری و تعامل مطلوب با بیماران داشته باشد. او باید آماده برقراری ارتباط قوی با شما به منظور توصیه‌های درمانی، پاسخ به سؤالات و ارائه پشتیبانی لازم باشد.
４- تجهیزات و تکنولوژی مدرن
مرکز تراپی خوب برای درمان فلج بلز باید مجهز به تجهیزات و تکنولوژی مدرن برای تشخیص و درمان باشد. این تجهیزات شامل تجهیزات تصویربرداری مانند رزونانس مغناطیسی (MRI) و توموگرافی کامپیوتری (CT scan)، انجام آزمون‌های عملکردی و روش‌های تراپی مختلف است.
５- محیط مناسب
محیط متناسب و موردنیاز برای تشخیص و درمان Bell’s palsy بسیار مهم است. محیط درمانی باید راحتی لازم برای شما فراهم کند و امکان دسترسی به تجهیزات و تکنولوژی موردنیاز را داشته باشد.
همواره توصیه می‌شود قبل از انتخاب پزشک و مرکز تراپی، مطالعه، بررسی نظرات بیماران قبلی را در نظر بگیرید. مرکز درمانی ما با در اختیار داشتن بهترین پزشک ورزشی مجرب بهترین روش‌ها و درمان را به شما ارائه خواهد داد.
درمان فلج صورت یا بلز
در اکثر موارد، فلج صورت بدون درمان بهبود می‌یابد، اما برای بهبود کامل عضلات صورت ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد. درمان فلج بلز شامل مراقبت‌های مشخص و ترکیبی از روش‌های زیر است:
１. تمرین‌های فیزیوتراپی
تمرین‌های راه‌حل خوبی برای بهبود عضلات صورت است. پزشک ورزشی متخصص می‌تواند برنامه‌های تمرینی مناسب را برای شما تعیین و راهنمایی کند. این تمرین‌ها می‌توانند شامل تمرینات استحکام عضلات، افزایش حرکتی و تمرینات تعادلی باشد.
２. تزریق بوتولینوم تاکسین
در برخی موارد، تزریق بوتولینوم تاکسین (بوتاکس) به منطقه مبتلا می‌تواند بهبودی در عضلات صورت را ایجاد کند. این تزریقات معمولاً به صورت مکرر تکرار می‌شوند و کمک می‌کنند تا عضلات ریلکس شوند و نشانه‌های فلج کاهش یابد.
３. مصرف داروها
در برخی موارد، مصرف داروهای ضدالتهابی و استروئیدها می‌تواند به کنترل التهاب و بهبودی درمان کمک کند. همچنین، داروهایی مانند آنتی‌ویروس‌ها نیز در صورت لزوم تجویز می‌شوند.
４. مراقبت‌های ویژه
در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به مراقبت‌های ویژه مانند تغذیه مکمل، تنفس مکانیکی و تراپی گفت‌وگویی باشد. همچنین، انجام عمل جراحی در موارد خاص نیز در نظر گرفته می‌شود.
سخن آخر
درمان فلج بلز ممکن است چالشی برای فرد مبتلا باشد، اما با تلاش و همکاری با تیم درمانی مناسب، می‌توان به بهبود و بازگشت توانایی عضلات صورت دست یافت. تمرینات فیزیوتراپی، تزریق بوتاکس، مصرف داروها و حمایت روان‌شناختی همگی می‌توانند در فرایند بهبودی مفید باشند. اهمیت توجه به مراقبت‌های ویژه و همچنین ارزیابی و درمان مناسب در زمان مناسب نیز بر جهت درمانی تأکید دارد. همیشه رعایت نکات پزشکی و پیروی از دستورات تیم درمانی می‌تواند به شما در رسیدن به بهترین نتیجه کمک کند برای تحقق سریع این امر با دکتر ناهید ونارجی با شماره 02536505064 در تماس باشید.